Saturday, November 5, 2022
కవిశ్రీ గారిపై
Tuesday, September 27, 2022
శుభకృత్ దసరాకు
[18/09, 17:46] Durga Madhuri: విజయదశమి కవిత్వం నకు:
ఆటవెలఁది
కనులు దెఱువగానె కలువ ఱేడు శిరముఁ
పరివృతము గలిగిన వ్యాఘ్ర రూఢ
యయిన దుర్గ రూపమగుపడు నట్లుగ
నిదుఱ లేచి జూచి కదులు నేను
యే రీతిన నిను గొలిచెద
నారీ రత్నమ! రవి శశి నయనా! హిమజా
నీ రాకనూ గోరుచు నే
మారామును జేసెద మఱి! మాతా గనుమా
కందము
బాల్యము నుండియె ౘల్లని
తుల్యము లేనట్టి నగవుల దుర్గను దలతున్
ఖల్యుల దఱిమెడి నారిని
శల్యపు గుణముల దయగల జననీ ప్రణతుల్
కందము
అంబకు హారతి లిడరే
సంబరము మదులను నింప ౘక్కగ మనకై
యంబరము వలె సతము తా
శంబరు జంపిన హిమజకు జననికి మదిలో
కందము
దుర్గము నందున వెలసిన
భర్గుని పత్నికి విజయకు భవితకు మేలౌ
మార్గము జూపెడి జననికి
స్వర్గము గోరక నడుగరె సాన్నిధ్యమునే
మేదురదంతము
రక్కసి మూకల జంపిన నాయకి రక్షణ మాకని నేనిట నిత్యము
ౘక్కగ నమ్మితి! శ్రీగిరి నందున సాక్షిగణేశుని మాతను దల్చితి
మక్కువ మీరగ! కష్టము ద్రోలుచు మమ్ముల గాచుచు నిందలు పోయెడి
యక్కఱ దీర్చిన చాలని గోరుచు హారతి నిచ్చెద నంబకు! నిత్యము
నా ఈ పద్యములు పూర్తిగా నావేననీ, దేనికీ నకలూ, కాపీ, అనుసరణా, అనుకరణలు కావనీ, ఎవ్వఱనూ ఉద్దేశ్యించినవి కావనీ, ఎక్కడా ప్రచురింౘ బడలేదనీ హామీ ఇస్తున్నాను.
నా వివరమ్ములు:
పేరు: మాధురి దేవి సోమరాజు
కలం పేరు: నాగిని
ఊరు: హైదరాబాద్
చరవాణి: 9963998955 / 9618334794
[22/09, 22:51] Durga Madhuri: *వాగ్దేవీ కళా పీఠము, విజయవాడ కవన వేదిక వారు నిర్వహిస్తున్న*
*నమో దుర్గ* కవితా పోటీలను పురస్కరించుకొని, నా గీత మాలిక.
******************************
జగములు కరుణించు జనయిత్రీ
అసురుల వధియించు జగజ్జేతా ॥2॥
ఫలములనడుగము మా భవ హరిణీ
నిను నుతియించుటయే వరమమ్మా ॥2॥ ॥ జగములు॥
అండగ నీవున్నా హర్షమటా
పండును మా పంటా ప్రసన్నాక్షీ ॥2॥ ॥జగములు॥
శివునికి సతివీవూ ఛిద్రూపీ
గజముఖ షణ్ముఖుల శ్రీ మాతా ॥2॥ ॥జగముల॥
మురిసితి నాతల్లి ముగ్ధా వదనా
నీ మోమున నగవుల గని! నీల వదనా ॥2॥ ॥జగముల॥
సింహము పైనున్న నిను గాంచీ
భయమే రాదేలా! భక్తిని నమ్మంగ! మా తల్లీ ॥2॥ ॥ జగముల ॥
చంద్రుని కళలన్నీ నీవేగా శశి వదనా
ఇంద్రుని పై కరుణా నీదేగా ॥2॥ ॥జగముల॥
కనులు దెరువంగ నిను జూచీ
కలలను జూచిన నిను పోల్చితిమీ ॥2॥ ॥జగముల॥
అవనికి నీవేగా అధినేత్రీ
అంబవు నీ రక్ష అందించుమా ॥2॥ ॥జగముల॥
నిను దెలిపెడి శక్తీ మాకేదీ
మనమున గొలిచేమో మహిమాన్వితా ॥2॥ ॥జగముల॥
*వృత్తాసుర సంసారము అమ్మ దయయే కదా! అలాగే మహిషాసుర మర్దని గా, భువిని పంటల నొసగిన హైమవతిగా అంతా ఆమెదే అనే భావన తో, 7వ చరణము*
*సుశీలమ్మ గారు పాడిన "జగముల కరుణించు జనయిత్రీ" అనే పాట లోని మొదటి పాదమును గైకొని, అదే రాగమునకు సరి పడునటుల వ్రాయ ప్రయత్నించితినీ, ఎవఱనూ కింౘ పరచేందుకు కాదు, దేనికీ అనుసరణా కాదు, ఎక్కడా ప్రచురణకు పంపలేదు అని హామీ ఇస్తున్నాను.*
నా వివరమ్ములు:
పేరు: ఇరువంటి మాధురీ దేవి
కలము పేరు: నాగిని
ఊరు: హైదరాబాద్
చరవాణి: 9963998955 / 9618334794.
Friday, September 23, 2022
Friday, September 16, 2022
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
ఆదిపూజ్య నిదియె నభ్యర్థన! శతకము
వ్రాయబూనినాను! భయము ద్రోలు
పరమపురుషుడైన ప్రహ్లాద వరదుని
స్తుతినె జేయదలచి! శుభము కొఱకు
జ్ఞానశూన్యనైన నన్ను పలుచనగా
జూడకుండ కరుణ జూపు మనుచు
మ్రెక్కెదనయ విఘ్నములనుఁ పాద్రోలుమా
వేడుకొనెద దేవ! విశ్వవినుత
పలుకు రాక నేల పడితిఁ వాక్కుల రాణి
సాయమీయ రమ్మ శారదాంబ
రక్షకొఱకు స్వామి లక్ష్మీ పతిఁ శరణు
వేడుచుంటి పద్యవిందు తోడ!
1.
బాలు డడిగె ననుచు బయలు వెడలు వాడ
నాఱసింహ! యపుడె నఖము తోడ
నిలువరించినావు నేర్పుగా నసురుని!
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ!
2.
సాయపు సమయమున సాయుధుడవు గాక
గడప పైన నిలచి! కపటుడైన
కశ్యపాత్మజునని కడతేర్చినావయ
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ!
3.
స్థంభ నిలయ! దేవ! సన్నుతించెదమయ్య
చెంచు లక్ష్మి గూడి! చెంతనుండి
చేరదీయుమయ్య చెంగల రాయ హే
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
4.
పాప నాశ! స్వామి ప్రహ్లాద వరద! మా
ధ్యేయమీవ స్వామి! దివ్య రూప!
యార్తి దీర్పుమయ్య యాదాద్రి నాథుడా
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
5.
ధర్మమిౘట దారి దప్పి దిరుగుచుండె
నిలుప రావ దేవ! నీలదేహ!
భయము కలిగెనయ్య! వ్యాకులతఁ దఱిమి
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ!
5.
సుస్థిరతను గూర్చి శుభములొసగ రమ్మ
గృహము నందు జేరు కీడు ద్రుంచి
ఐకమత్యమొసగి నంతరముల ద్రోలి
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
6.
రక్షనొసగు నీవలక్ష్యము జూపిన
వేరు దిక్కు లేదు వేద వేద్య
వేల్పువీవు మాకు! వినుచు మొఱలను హే
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
7.
స్వాతి తారనందు సాక్షాత్కరించిన
ధర్మపక్ష పాతి! దైత్యుడైన
యతని సుతుని గాౘ! యాపదలను బాపు
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ!
8.
పానకాల రాయ పాతకముల దీయు
పావనుడవు నీవు! పద్మ నయన!
భువిని జరుగుచున్న మోసములను ద్రుంచు
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
9.
ఎన్ని బిందెలైన! యెంచక మాకిట
తీర్థమొసగెదవు! తిరిగి సగము
కరుణ పంచు గుణముఁ కరవు లేదయ చెంత
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
10.
పానకమును ద్రాగి భాగమిడుదువయ్య
భక్త జనుల కొఱకు శక్తి రూప
కొండ పైన నిలచి గండములను గాచు
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
11.
వేట గాడు దాగి చాటునుండియు వేయు
వలను చిక్కికొన్న బలము లేని
యల్పులైన జనముకాశ నీవెగ స్వామి!/ దేవ
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
12.
మూడు రూపములను ముచ్చటగను దాటి
నాఱసింహుడైన! నళిన నేత్ర!
కపట బుద్ధి జనుల కల్మషమును బాపు
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
12.
నీదు స్తుతిని జేయు నేర్పు లేదయ దేవ
పూజ లేవి రావు! పుణ్య పురుష!
భక్తి కొదవ లేని పావనులము మేము
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
13.
ఆత్మశుద్ధి గోరి నర్చించ లేదయ
యన్యమెఱుఁగమేము! యాది పురుష!
యవని నందు పడిన యల్పులమయ్య హే
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
14.
ఎట్టి తలపు నెఱుఁగ నెల్లవేళల మది
నిన్ను దలచుచుండు! కన్న తండ్రి!
యేమి చేయుచున్న మా మది నిను జూచు!
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
15.
కర్తవీవుగాదె కార్యమేదైననూ
మేము పావులమయ! మేరు పూజ్య!
భ్రాంతి యోడుఁ నీదు భక్తుల ముందఱ
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
16.
నేనె రాజుననుచు మేను విరచి వాడు
తుదకు నోడి పోయి వెదుకు నెన్ను!
మాదు గమ్యమీవు మధుకైటభ హరి హే/ నాదు గమ్యమీవు నారాయణ! హరి! హే
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
17.
తూలి పోవు వేళ తొలగి పోవు భ్రమలు
కల్ల గాదు నిౙము కనికరించి
మాయ లోన పడిన మనుజుల గాచుమ
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
18.
ఓర్మి లేదు స్వామి! యురగ శయన! నీదు
పథము కొఱకు వేచు బలము మాకు
లేదు యనక వెలుగు రేఖవై నిలచిన
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
19.
జలజ నాథుఁవీవు జయముల నీయుమా
చిద్విలాస మూర్తి! శేష శయన!
పక్కివాహనుడవు! పంతముఁ బట్టక
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ
20.
దుష్ట జనుల వలన దోష భూయిష్టమై
ధరణి డస్సి పోయె! దైత్య నాశ!
జాగు సేయకయ్య! సౌందర్య రూప యో
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ!
21.
ఇహపరము లైన యిచ్ఛ లెన్నొ గలవు!
ధర్మ వాంఛలైన దయను దీర్చి!
నీదు మహిమ దెలుపు నేర్పు గలిగినట్టి
మంగళాద్రి వాస! మమ్ము గనుమ!
22.
అదితి కోరగానె యవతరించితి వయ
బిడ్డగాను తనకు! ప్రియము మీర!
నింత దయను జూపు నిభరాజ వరదవు!
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
23.
శక్తిహీనులనుచు సాటి వారినెపుడు
జనులు గేలి చేసి సాగునిౘట
లోకులెన్ని యన్న లోటు జేయవు నీవు
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
24.
సోలిపోతిరిౘట శోభ లేక జనులు!
వేగ దీర్చవయ్య వేదనలను!
నేటి కైన నీవు నేత్రము దెరువుమ!
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
25.
గగనమంటుచున్న గాలి గోపురముకు
గలిగినట్టి చరిత ఘనము ఘనము
వేల యేండ్లు మాదు వేడికోళ్ళు వినుమ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
26.
గాలి గోపురమ్ము గాంచగ చాలవు
రెండు కన్నులున్న! రిపు వినాశ!
రాజ్య లక్ష్మి నాథ! రావె జనుల గాచఁ
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
27.
రాతి తోడ చేయ రక్షగా నిలచెను
పీఠ భాగము! బహు వింత గొలుపు
చిన్న స్థలమున నిలిచిన గోపుర గిరీశ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
28.
కొండ పైన జూడ గండములను గాచు
దిగువ నేమొ నీదు దివ్య దీప్తి
విషయమేమిటన్న! విశ్వమంతయు నీవె!
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
29.
సరుకులన్ని దెచ్చి సంత నడుపుదురు
పిన్న పెద్దలకది వేడుకయట
నీదు లీల గాదె! నీలమోహన రూప!
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
30.
నీదు రాజ్యమేగ నిధియు పెన్నిధియును!
వేరు లోకమడుగు తీరు గాదు!
నీదు నుదరమందు నిలచు నిఖిల సృష్టి
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
31.
వల్లె వేయలేను పట్టి స్తోత్రములను
పాట పాడ లేను బాగు గాను!
నేరమెంచకయ్య భారము దీయుచు
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ.
32.
నీవు లేవు ననుచు నిందించు దైత్యులు
తుదకు నాశమొందె! తోయజాక్ష
అంతు లేని కరుణనందించు ఘనుడవు
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
33.
దైత్యులెల్ల చేయు దైవ దూషణలను
సలుప లేదు గనుమ! సాధు పోష
నిన్ను నమ్ము వాని! నిందలు పడనీకు
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
34.
వేదములను ౘదువ విజ్ఞానముయు లేదు
పూని చేయలేము పూజ లేమి
భక్తి మీర కొలిచి భజనలే చేసేము
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
పానకాలరాయ ప్రణతులిడుదు
35.
కంబమందు నుండి కదలి వచ్చేవు నీ
యార్తులెల్ల గాచు నండవగుచు
కోరి పిలుచు వారి! కొఱకు నిలచి యుండి
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
36.
వైరి వర్గమనుచు పంతమ్ము లేలేవు!
శరణు ఘోష వినిన! సరగున దిగి
రక్షణనొసగేవు/ రక్షణను యొసగుచు! రాగము పంచేటి
మంగళాద్రివాస! మమ్మ గనువ
37.
భీతి వెడలి పోయి పేర్మి యందేనయ
నిన్ను దలచినంత! నీదు మనసు
కన్న తండ్రి కన్న మిన్న! లోక పితవై
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ
38.
సాగరమ్ము నీదు జ్ఞానమ్ము కరవయా
చక్రి నిన్ను జేరు ౘదువు రాదు!
స్మరణ మాత్రమైన సలుపుట రాదయా
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
39.
వేల యోజనములు కాలి నడక జేయు
యాత్రికులకు నీవు యాశ్రయమ్ము
శిఖరమందు నటులె చెంత నేలన యున్న
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
40.
పూర్వ కవుల పలుకు! పొగడు నిన్ను! మాకు
జపము దానములును తపము రావు
క్షేత్రములను జేరి కీర్తింౘ లేమయ
మంగళాద్రివాస మమ్మ గనుమ
41.
ధర్మ రాజు నిౘట స్థాపనమును జేయ
వెలసినట్టి దేవ! కలత దీసి
సిరులనొసగు మయ్య క్షేత్ర నాయక! హరి!
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
42.
అష్ట విష్ణు పురములందు మంగళగిరి
చూసినంత మాకు శోభ యనెడి
యార్ష వాక్కు రీతి హర్ష మొసగు దేవ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
43.
అష్ట నాఱసింహ ఆలయముల లోన
మంగళాద్రి నందు మమ్ము గాౘ
వెలసినట్టి దేవ! కలత దీర్చి సతము
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
44.
భక్తులెల్ల గాౘ భవ్య స్వయంవ్యక్త
రూపమున వెలసిన పాప నాశ!
నిలచి జనుల హృదిన ఫలముల నొసగుచు
మంగళాద్రివాస మమ్మ గనుమ
45.
సూక్ష్మ జీవులేవి చూడ లేము మనము
స్వామి కొఱకు జేయు పానకముకు
చెంత! యింత మహిమ చేయు ఘనుడ! దేవ!
మంగళాద్రివాస! మమ్ము గనుమ!
46.
కలియుగమ్ము ముగియుఁ కాలమున తరలు
చీమ యీగ వంటి జీవులన్ని
తీపి రుచుల వెంట! దేవ నంత వఱకు
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
47.
ప్రథమ రాజులిౘట పాలించె నాంధ్రులు
శాతవాహనులె! విఘాతములను
ద్రోలి వీరి గాచు దురిత దూరుడవైన
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
48.
ఇలను గాచు వారు యిక్ష్వాకులు నిౘట
పాలనలను జేసె బాగుగాను
యట్టి వంశమునను పుట్టిన దైవమా
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
49.
పల్లవులకు దక్కె పాలన తదుపరి
నంద గోత్రికులకు నందె పిదప
విష్ణు కుండినులను ప్రీతిగన్ జూసిన
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
50.
కాకతీయులకును కాలము ముగిసెను
తుర్క రాజులంత ద్రోల బడగ
సార్వభౌములైన చాళుక్యులను గాచు.
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
51.
కొండవీడు వారు కొల్చినట్టి నృసింహ
గజపతులను గెలిచి సగర్వముగను
గిరిని యేలినట్టి కృష్ణ రాయ వినుత
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
52.
తళ్ళికోట వారి తదుపరి గోల్కొండ
రాజులంత జేరి వ్రాయగాను
పశ్చిమాద్రి వారి పైన మమ్ము నిలుపు
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
53.
వాసిరెడ్డి వారు వాసికెక్కెనిౘట
గోపురమ్ము కట్టి గుడికి తాము
యింత చరితను గల హేల నొసగు దేవ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
54.
రంధ్రమందు నిలచి రసమయ గుణముల
పానకమును తిరిగి ప్రజల కొసగు
కరుణ మూర్తివయ్య కమల దళేక్షణ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
55.
ఆది శంకరాది అవతార పురుషులు
మధ్వ గురువు జేరె మంగళ గిరి!
రామనుననుచరులు రామానుజని గాచు
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
56.
స్వామి పథము గోరు చైతన్యులును వచ్చి
పాదముద్ర నిలిపె! భక్తి నిండ!
పుణ్య పురుషులంత పూజించు దేశేశ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
57.
జార్జి ఫోర్టు నేత షాముకు మహిమల
జూపినట్టి దేవ రూప రహిత
గంధకమ్ము గాదు గాచేటి నీవయ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
58.
తాళ్ళపాక వారి తనయుని పుత్రుండు
చిన్న తిరుమలయ్య చేరె ననుచు
చేరదీసినావు శ్రీ నాఱసింహ మా
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
59.
అష్ట సంఖ్య నందు నలనాటి రాజుల
శాసనములు గలిగె ౘక్కగాను
కార్మికులను గాచు కారుణ్య మూర్తి హే
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
60.
కొండ చెంతనున్న కోనేటి గుడిలోన
కొలువు దీరెనంట గొప్ప వాడు
రామబంటు హనుమ! ప్రార్థనా పూజ్య హే
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
61.
కొండవీటి రాజుఁ గొట్టి రాయల వారు
శాసనమ్ము వేసి సన్నుతించె
నిన్ను నీరజాక్ష వెన్న మనసు వాడ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
62.
దేవ దేవ నీకు తిమ్మయ్య గట్టేను
గోపురమ్మునొకటి గొప్ప గాను
వీరినెల్ల గాచు నాఱసింహ రమేశ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
63.
అంధకారమలమె యవని పైన నృసింహ
కర్మ ఫలములైన కరుగ దీసి
బాగుసేయ మనవి బ్రతుకులన్ని దయను!
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
64.
అలవి మాలినట్టి అహమందు జనులకు
తెలివి నీయ రమ్మ తీరుగాను
కలత కలహలముల కలవరములు దీసి
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
65.
తాము సర్వమనుచు ధరనుఁ తిరుగు వారి
మోహ భావనలను! ముసుగు లెల్ల
తొలగు జేసి తుదకు తోడు నిలచు వాడ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
66.
ఆట విడుపు కైన యాఖరు క్షణమైన
దలచినంత కదలి దయను జూపి
పాప పుణ్య ఫలముఁ బాపి మోక్షమొసగుఁ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
67.
అంతరంగమందు నంతరముల జూపి
స్మరణ చేయకున్న మరణమొంద
తరుణమందు గాచి దర్శన మొసగెడి
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
67.
ఋజువులేలనయ్య రిపువినాశ నృసింహ
తలచినంత పలుకు దైవమీవె
యుగ్రరూపమంత నిగ్రహించి దయను
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
68.
అద్దమయ్య జగతి అంతటా నీవను
సత్యమెఱుఁగనీక జనుల మదిని
భ్రాంతి నింపి యాడు కాంతి స్వరూప మా
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
69.
నీతి నియమములకు నీరు వదిలి సాగు
స్వార్థపరుల నుండి స్వామి
రక్షనీయమనవి రాక్షసాంతక మా
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
70.
వందలాది మంత వంత పాడెడివారు
అయిన వారు ఎందఱైన గాని
నీకు సాటి రారు! మాకు రక్షణ నీవె
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
71.
ధర్మ గ్లాని జేయు దానవులను మాపి
శాంతి నిల్పు దేవ! సాధు పోష
మేలుకొనుమ రమ్మ! మేలొనరించను!
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
72.
ఉర్వి నిండి పోయే నోర్వలేని తనము
కుళ్ళు కపటములకు కాళ్ళు వచ్చె!
సత్వ గుణములన్ని స్థాపన జేయుచు
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
73.
లేశమాత్రమైన క్లేశము నోపగ
శక్తి లేదు తండ్రి! జాలి హృదయ!
శ్వాస యాశ నీవె! పాలించు దైవమా
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
74.
అంతిమంబునాత్మ యాసీనురాలౌను
నీవె వాసమవగ! భావ గమ్య!
నంతవఱకు గూడ నాదరించు నృహరి!
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
75.
కర్మ లన్నిటికిని కర్తలు తామని
దలచి మాయను పడి కలతనొందు
మానవులకు కప్పు మాయ పొరలు దీసి
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
76.
నిన్ను జేరుకున్న నీ నామ స్మరణము
విడువవలయునన్న! విషపు సమము!
సతము మదిని దలచుఁ సౌభాగ్యమొసగుచు
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
77.
మోక్షమడిగినంత! మోహ నాటకమును
ముగియజేయవలయు! నయముఁ గాదు
స్మరణ మాను పథముఁ మాకు వలదు దేవ!
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
78.
జ్ఞానహీనులమయ మానాభిమానము
వీడలేని మమ్ము పేర్మి తోడ
చేరదీయుమయ్య! చిన్నవారమనుచు!
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
79.
నిన్ను దలువకున్న నిష్ఫలమౌనయా
నరుని జన్మ గనుక కరుణ జూపి
భక్తి మార్గమిమ్మ భవ బంధవి నాశ
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
80.
భక్తి దెలియదయ్య పరిమళ భరితమౌ
పేర్మి పంచు గుణము బిడ్డలైన
మాకు స్వంతమయ్య! మర్మమెఱుఁగ మేము
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
81.
కర్మ ఫలమునంత గాల్చక గూర్చున్న
నీదు మహిమ యేమి నీరజాక్ష
నామ స్మరణ జూచి న్యాయము చేయుమ
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
82.
బిడ్డ లెపుడు గొలుచు పేర్మితో పెద్దల
నట్లు నిన్ను దలుచి హర్షమొందు
భాగ్యమీయవయ్త ప్రహ్లాద పూజిత
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
83.
నరుని దృష్టి వలన నాపరాయి పగులు
నట్టి కీడు మాకు నంటనీక
నీదు రక్షణిమ్మ! యాదగిరి నిలయా
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
84.
నీదు కీర్తి నెఱుఁగ నేను తిమిరమందు
నిలిచినాను తండ్రి! కలువ నేత్ర
నేరమెంచకయ్య వారిజాక్షి వినుత
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
85.
తనువు మునుగు వేళ తలువ లేముగ నిన్ను
యనుచు చింత చెందిరాద్యులంత!
మాకు ధైర్య మిమ్మ మరువనీయననుచు
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
86.
ఈతి బాధలందు నీదుచు మరచితి
నీదు స్మరణ దేవ! నీరసించి!
కోపమేలనయ్య పాప వినాశ హే
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
85.
రోగములను బడసి జోగితి దేవర
యింట బంధ పనులనింకి పోయి
వడలినాను తండ్రి! కడలి నిలయ నింక
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
86.
భోగములను గోరి పొంది సౌఖ్యములను
దలచిరంట జనులు తగని రీతి
నదియె పూర్ణమనుచు నని వీడక దయను
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
87.
నిశ్చలాంతరంగ నిఖిల లోకములేలు
నీవె మాకు దిక్కు! రావ దేవ.
మమ్ము గాచ కంటి చెమ్మ దుడుచి తండ్రి
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
88.
బాధలెన్ని యున్న! పాడెదమయ మదిన
నీదు కిర్తనలను నిరతమిలను!
శాంతిసౌఖ్యమీయ స్వాతి చినుకువీవె
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
89.
వైరి భస్మమగును శౌరి పేరు వినిన
కంబమందు నుండి గాల్చునరుల!
కీడు దొలగజేయు కేయూర బాహుడ
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
90.
వేయి బాధలైన వెఱువక పడినట్టి
బాలుడైన వాని పాలి వరము
వోలెనుద్భవించి నుద్ధరించిన దేవ
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
91.
తండ్రి వడిని జేరి తన్మయత్వము నొంద
వరము దక్కనట్టి బాలునీవు
చేరదీసినావె! చిద్విలాస! నృసింహ!
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
92.
ఆత్మబంధువీవు నంతరంగమునందు
నిలచి గాచు మమ్ము! సులభ రీతి
గొలువగలము నిన్ను! గుహనివాస నృసింహ
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
93.
ఉరగశయన! మాకు నూరులందు రమతో
దర్శనమ్ము నొసగు దైత్య నాశ
లక్ష్మి నాథ రిపు బలాంతకా సర్వేశ
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
94.
చేదుకొనుమ దేవ చేదు యనుభవము
లేవి చేరనీక! మావి వోలె
గప్పి మాకు యెపుడు కదిరి నాథ రమేశ
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
95.
అంతిమమ్ము నందు నాలకింౘగ లేము
నీదు కీర్తనలను! నిశ్చలముగ
బంధువర్గమంటు పరుగు పెట్టినను యో
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
95.
ఇందిరా పతీ సురేంద్ర వినుత నీకు
ప్రణతులిడుదుమయ్య రాక్షసాంత
హ్లద మొసగు వ్డ హాదర్షి పూజ్య యో
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
96.
కాలి మువ్వవోలె గండపెండేరము
శోభలొసగుచుండ మా భయముల
దీర్పమనచు పట్టి దేవ మ్రొక్కెదమయ
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
97.
ఉగ్ర జ్వాలలెగసి నుర్వి పైనుండగన్
పానకమ్ము గొనుచు ప్రజల కొఱకు
శాంతమందినట్టి సాధు గుణ విదూర
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
98.
సత్య యుగమునందు సంహరించి యరుల
యూరకుంటివేల యుగ్ర రూప
నేడు ధర్మపరుల జోడువై గాచవే
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
99.
మోక్షమడుగబోము మోహనాంగ సతము
సతము స్మరణ వరము చాలునయ్య
స్వర్గ సీమ యదియె స్వామి నీ సన్నిధి!
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
100.
ఆర్తి బాపనీవె యాది లక్ష్మి వినోద
నాదరింప రావ హాద పూజ్య
యవతరించి నీవు యవని పైన సతము
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
101.
యోగ నాఱసింహ! వేగ రమ్మ నిలకు
మాదు పూజ గాంచి మైమరచుచు
హర్షమొంద మనవి! యాశ్రిత పోషకా
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
102.
ఏమి ఠీవి నీది! ఇందిరను తొడపై
గలిగినట్టి వాడ కమల నయన
కలిమి నడుగబోము కలత దీర్చిన చాలు
మంగళాద్రివాస మమ్ముఁ గనుమ
103.
కశిపునకు సుతుండు కాని వాడైననూ
కాచినావు నీవు కరుణ తోడ
నీదు యునికి దెలిపి నిగ్రహించి రిపుని!
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
104.
ౘదువుసంధ్య లన్న సన్నుతించుట యని
స్మరణ జేయు వాని చంపనెంచి
బాధ పెట్టు వేళ బాలుని గాచిన
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
105.
అందు యిందు గాదు యన్నిటా నీవని
దెలిసికొనిన వాని తెలివి మెచ్చి
యసుర రాజు చంపినట్టి వీర! దయార్ద్ర!
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
106.
సంధ్య వేళ నిన్ను స్మరియించిన మాకు
మేలునొసగు వాడ! మీన నేత్ర!
యస్తమించు వేళ నక్కున జేర్చుచు
మంగళాద్రివాస మమ్ము గనుమ
107
గణన సేయబోకు కర్మ ఫలములీవు
కరుణ తోడ వాని కాల్చి వేసి
కష్టములను దీర్చి కనికరించుమ తండ్రి
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
108.
నూరు పద్యములను వార పోసెదమయ
దోషమెంచకుండ త్రోవ జూపి
బ్రతుకు బాట లోన పండించి కాపాడు
మంగళాద్రివాస! మమ్ముఁ గనుమ
Friday, June 17, 2022
1000 లో నుతులపై 200 లో పది
1. తేటగీతి 1 సూ + 2 ఇం + 2 సూ, యతి 4వ గణము తొలి అక్షరము
ఇంటి దొంగవగుట జూడ హీన గుణము
నరుడ! కష్టపెట్ట వలదు నమ్మినట్టి
సతిని మోసగించిననది చావు సమము
సత్యగుణముతో మసలుమ సతత మిలను
2. మత్తకోకిల ర స జ జ భ ర యతి 11
మాతృ భాషను వీడబోకుమ మానవా యది చేటురా
ప్రీతిగన్ చదివించి నేర్పుము పిల్ల పాపలకున్ సదా
వేతనంబుల విద్యయేలను! వృక్ష మిచ్చెడు నీడయౌ
మాతృభాషను గారవించిన
మంచి గల్గును సోదరా
3. ఉపేంద్రవజ్రము జ త జ గ గ
విరోధ భావమ్ములు భీతి గొల్పన్
హరించి పోయెన్ మహి హ్లాదరాశుల్
ధరాతలమ్మంతయు దైన్యమేగా
స్థిరమ్ము గానీయరె స్నేహబుద్ధుల్
4. 15 157 వంశస్థర జ త జ ర 8
శ్రమించు నాడే సుఖ సౌఖ్య మందునే
క్షమన్ వహించంగనె సంతసమ్ములున్
తమస్సు వీడంగ ముదమ్ము దక్కుగా
సమాన రీతిన్ జని సాగు నెమ్మదిన్
5. 46 67 తామరసము (తోదకము)
న జ జ య 8
వనమున పూచిన పద్మము వోలెన్
ఘనమగు సంపద గల్గినదౌ యీ
దెనుగును మించిన తీపియు లేదే
మననము సేయరె మానక యాంధ్రుల్
6. ఉత్పలమాల, భ, ర, న, భ, భ, ర, వ, యతి 10
భారత భావి పౌరులగు బాలల చక్కని వృద్ధి కోసమై
తీరుగ దిద్దరే తెవివి తేటలు వారికి గల్గునట్లుగన్!
శౌరుల యొక్క గాథలను చక్కగ దెల్పిన రాటు దేలుచున్
చేరెదరంట నంబరము చీకటి చీల్చెడు కాంతి రేఖలై
7. చంపకమాల, న, జ, భ, జ, జ, జ, ర, యతి 11
మనసున కల్మషమ్ము తగు మంచిని చేయదు మానవా సదా
వినయ గుణమ్ము కాచునిను! వీడకు సజ్జన సన్నిధానమున్
కనులకు తోచు సర్వమును గాదు నిజమ్మని మున్నెరుంగుమా
ధనమొక మత్తు లోకులకు ధారగ నిచ్చితివా యధోగతే
8. 101 104
భారవి భ ర భ ర భ ర వ యతి 13
ఒప్పకు మానవా చెప్పుడు మాట తో నొప్పిన గల్గు నొప్పియే
చెప్పకు మెన్నడున్ తప్పుడు పల్కులున్ చేయకు పాప కార్యముల్
తిప్పలు పెక్కులే దెచ్చు ఋణమ్ములాత్మీయులకైన! నమ్మినన్
నొప్పులు దీర్ప రారెవ్వఱు గాన నీ నోములె గాచురా నిన్ను మానవా
9 కందము
కవనము నాట్యము గానము
కవలిగ శిల్పకళ చిత్ర కళల కలయికే
భువి లలిత కళలు! వానిని
చవి జూసిన వదలలేరు! సత్యము గనుమా
10. ఉత్సాహము
తెలుగు భాష లోన గలవు తేనెలొలుకు
పలుకులా
వెలుగు లోన గలవు పద్య విద్య నేర్పు ఛందముల్
లలిత లలిత పద సమితిని రసభరితము చేయగా
పలుకు సులభ మైన రీతి పండు భావమంతయున్
Wednesday, June 15, 2022
1000లో నుతులతో పాటూ మరో పది
1. తేటగీతి 1 సూ + 2 ఇం + 2 సూ, యతి 4వ గణము మొ.పా
ఇంటి దొంగవగుట జూడ హీన గుణము
నరుడ! కష్టపెట్ట వలదు నమ్మినట్టి
సతిని మోసగించిన నది చావు సమము
సత్యగుణము తో మసలుమ! సతతమిలను
2. మత్తకోకిల ర స జ జ భ ర యతి 11
మాతృ భాషను వీడబోకుమ మానవా యది చేటురా
ప్రీతిగన్ చదివించి నేర్పరె పిల్ల పాపలకున్ సదా
వేతనంబుల విద్యయేలను! వృక్ష నీడను వంటిదౌ
మాతృభాషను గారవించిన మంచి గల్గును సోదరా
3. ఉపేంద్రవజ్రము జ త జ గ గ 8
విరోధ భావమ్ములు భీతి గొల్పన్
హరించి పోయేనిక హాయి లేకన్
ధరాతలమ్మంతయు దైన్యమేగా
స్థిరమ్ము గానీయరె స్నేహబుద్ధుల్
4. 15 157 వంశస్థర జ త జ ర 8
శ్రమించు నాడే సుఖ సౌఖ్య మందునే
క్షమించి నన్ గల్గును సంతసమ్ములున్
తమస్సు వీడంగ ముదమ్ము దక్కునే
సమాన రీతిన్ జని సాగు నెమ్మదిన్
5. 46 67 తామరసము (తోదకము) న జ జ య 8
వనమున పూచిన పద్మము వోలెన్
ఘనమగు సంపద గల్గినదౌ యీ
దెనుగును మించిన తీపియు లేదే
మననము సేయరె మానక నాంధ్రుల్
6. ఉత్పలమాల, భ, ర, న, భ, భ, ర, వ, యతి 10
భారత భావి పౌరులగు బాలల చక్కని వృద్ధి కోసమై
తీరుగ దిద్దరే తెవివి తేటలు వారికి గల్గునట్లుగన్!
శౌరుల యొక్క గాథలను చక్కగ దెల్పిన రాటు దేలుచున్
చేరెదరంట నంబరము చీకటి చీల్చుచు కాంతి రేఖలై
7. చంపకమాల, న, జ, భ, జ, జ, జ, ర, యతి 11
మనసున కల్మషమ్ము తగు మంచిని చేయదు మానవా సదా
వినయ గుణమ్ము కాచునిను! వీడకు సజ్జన సన్నిధానమున్
కనులకు గానుపించునది గాదు నిజమ్మనెఱింగి మేలుకో
ధనమొక మత్తు లోకులకు ధారగ నిచ్చితివా యధోగతే
8. 101 104 భారవి భ ర భ ర భ ర వ యతి 13
ఒప్పకు మానవా చెప్పుడు మాట తో నొప్పిని గల్గు రీతినన్
చెప్పకు నెన్నడున్ తప్పుడు పల్కులున్ చేయకు పాప కార్యముల్
తిప్పలు దెచ్చునే యిచ్చిన యప్పులాత్మీయులకైన! నమ్మినన్
నొప్పులు దీర్ప రారెవ్వఱు గాన నీ నోములె గాచురా నిన్ను మానవా
9
కవనము నాట్యము గానము
కవలిగ శిల్పమ్ము చిత్ర కళలును గలువన్
యవి లలిత కళలు! వానిని
చవి జూసిన వదలలేరు! సత్యము గనుమా
10. ఉత్సాహము
తెలుగు భాష లోన గలవు తేనెలొలుకు సిరులు! యా
వెలుగు లోన గలవు పద్య విద్య నేర్పు ఛందముల్
నలతి యలతి పదములల్లి యద్భుతముగ గూర్చగా
పలుకు సుళువు యాయునట్లు పండు భావమంతయున్
గురువు గారి వృత్తములు reviewed
1.
అక్షి, స, జ, స గణములు, యతి లేదు*
పసివారి నవ్వులకు తా
పసులైన ముగ్ధులు కదా
వసి వాడనీక చదువుల్
వెస నేర్వరే బ్రతుకునన్
2.
సంబుద్ధి వృత్తము
స త య గణములు
నరులే దుష్టత్వము చూపన్
కరువై పోవంగ సురాంశుల్
ధరపై శాంతమ్ము నశించెన్
నరకంబయ్యెన్ జగ మంతన్
లేక తరువాత న్ రాదు. మ్ము తరువాత యు అధికము.
****************:********
3.
సుగంధి స న య యతి లేదు
నది సాగరములు చెట్లున్
పదిలమ్ముగ గల ధాత్రిన్
ముదమొంది ధరణి జీవుల్
నిదురింతు రెపుడు శాంతిన్
4 విమల స మ న ల గ 7*
జలముల్ లేవెందున్ జగతినన్
కలిమే నీరంబౌ గనుక నా
సలిలంబుల్ పారింౘక సదా
నిలుమా నాదర్శనిధివిగన్
5 వర్ణగలాభా స స భ గ గ 7
తగవుల్ పగలున్ దైత్యగుణమ్ముల్
నగవుల్ చెఱగున్ నాశము జేయున్
జగమంత సదా శాంతిని నింపన్
దిగిరావలెనీ దేశము లెల్లన్
****************************
6. శీల స స స ల ల 7
పసివారగు పాపలపై మదిఁ
కసి నింపక రక్ష నొసంగిన
కుసుమింతురు! సూక్తులు గావివి
వసివాడక పాపల గాచుము
7. 18. శుభ్రాంసు భ భ జ య జ గ ల 10
బాలిక లైనను వివక్ష ప్రదర్శించనేల! వారి
కాలన పాలనల తో సహకారమ్మునంద జేసి
మేలొనరించిన నిశీ తిమిరమ్ముల్ జయించు శక్తి
జ్వాలగ నిల్చుచు సదా నుపకారంబుల్ చేయువారు
8. 20. గిరిజా మ స మ స స మ ల 10
8. కోపావేశము దెచ్చున్ కీడున్ గుణ హీనులు దుష్టుల్ వీరంచు
నీ పై నూగుచు లోకమ్మెల్లన్ నిను నిందల పాల్జేయున్ నీదు
నోపున్ జూడరు! వేధింపుల్ చేయు జనుల్ మదినిన్ బాధల్ నిండి
వ్యాపించున్ విధమున్ వారెల్లన్ ప్రతి నిత్యము సాధింపుల్ నిల్చు
9. 15 నూపుర భ త ర స ర 7
ఆమని శోభేది?హ్లాదమేది యదృశ్యంబుగా
నీమహిలోతాపమేచు నెంత యుదుర్వారమై
దేమయు లేదింక! దేహముల్ మరి శుష్కించగన్
సోముడు చల్లంగ చూచునే కలగా ధారుణిన్
10. 7. సుతలం స ర స ర గణములు యతి 8
జననీ జన్మభూమి! సదా గొల్వరే
వినుడీ మంచి మాట వినిర్మలులై
వినువీధిన్ గమించి విదేశంబులన్
చనినా వీడరాదు స్వదేశంబిలన్
11. 8. ప్రమితా స ర స స 9
ధన ధాన్యమ్ము లన్నియు ధారుణిపై
కన రావంచు భీతిగ కర్షకులున్
మనమందున్ పడన్ వగ మార్పును కో
రినివా సంపు పల్లె దరిన్ విడిచెన్
12. 19 మనోమహిత య జ న భ స జ 10
సదామాతృభూమికిసరి సామ్యము జగమ్మందు లేదు
స్వదేశమ్ము నందు ౘదివి సంపద కొఱకై ౘనంగ
విదేశమ్మువైపు యువత! వృద్ధుల నిలయంబు గాద!
నిదానమ్ముగా యువతను నిల్పినను తప్పక మేలు
13 17 కళాశ్రీ భ త భ స య ల ల 9
ఆర్థిక స్వాతంత్య్ర మిచ్చి యతివ వృద్ధి కై యుండిన
వ్యర్థము గానీక యామె ప్రతిభ లోకమెల్లన్ విని
హార్దికమౌ కాంక్ష తోడ నగణితంబు గా సాగుచు
వర్థిలగా కాంత లెప్డు పరహితంబునే కోరిరి
Below is my version for ర్థ ప్రాస
ఆర్థిక స్వాతంత్య్ర మిచ్చి యతివ వృద్ధి కై యుండిన
వ్యర్థము గానీక యామె ప్రతిభ లోకమెల్లన్ విని
స్వార్థము లేనట్టి కాంక్ష సహన శీల యై వెల్గుచు
వర్థిలగా కాంత లెప్డు పరహితంబునే కోరిరి
14 13 నిశ్చల2 భ త మ మ త 10
ప్రాణము నిచ్చున్ కదా చెట్లున్ ప్రాణాధారంబౌను
జ్ఞానము తోడన్ ధరన్ లోకుల్ సాగించన్ శ్రద్ధాత్ము
లై నిరతంబీ భువిన్చెట్లన్ రాగాత్ముల్ గా చూచి
పూనిక తోడన్ జనుల్ పెంచన్ పొందున్ సంతోషంబు
********************
15 15 చంద్రశాల న ర త త గ 8
నిరత మీధరి త్రిన్ నిశ్చలాత్మలు గా
పరమ పావనుల్ గా భాగ్యదాతల్ సదా
చిరుత వేగమొప్పన్ చేయు వారల్ పనుల్
తరుణు లందరున్ మోదమ్ము తో దీక్షతోన్
16 16 పాణీ న ర భ జ ర గ 10
తరువు జీవనాధారము తపించు నిత్యమున్ తా
పరుల సేవకై బాధ్యత వహించు నిల్చునే యా
హరిత వర్ణ సౌందర్యము హరించ తాపమేచున్
నరుడ! బాధ లేపొందు మనజాతి భావి యందున్
17 9 సాక్షీ స స జ మ 7
పసివారికి చూపరేల ప్రేమన్ తా
మసమేలన! సూక్ష్మమున్ గ్రహింపన్ మా
నసమందున వెన్నయుండు నెవ్వేళన్
గసుగాయలుగా గణించ మౌఢ్యంబౌ
18 శ్రీ లలిత స జ త ర ల గ 8
హరితంపు రంగుతోనామనుల్ నశించులే
సరిగంగ పాఱు నా జాలువారదక్కటా
మురికిన్ భరించగన్ ముదంబు కల్గునా వే
పరి రక్ష సేయకున్నన్ ప్రాభవంబు లేదులే
19 11 సౌరభీ స జ య ర ల గ 10
పురుషాళి భోగము పైనన్ మోహ చింతతోన్
కరుణాంత రంగము వీడన్ గష్టమే కదా
పరుషంపు మాటలు పల్కన్ పంకమందునన్
చరియించ వైరము తో నాశమ్ము తథ్యమౌ
20 మల్లికా స జ స జ ల గ 10
ౘదువంగ రాదు గద విజ్ఞతా పథమే
నది దూకి నేర్వ దగు యాన సూత్రములన్
పదిలమ్ము గాను మదినింప పాత వెతల్
విదితమ్ములౌ భవితలుర్వి జయమ్మిడున్
Wednesday, June 8, 2022
గురువు గారు ఇచ్చిన వృత్తములు
1.
అక్షి, స, జ, స గణములు, యతి లేదు*
పసివారి నవ్వులకు తా
పసులైన ముగ్ధులగునే
వసి వాడనీక చదువుల్
ప్రసరింౘనీమ బ్రతుకున్
2.
సంబుద్ధి వృత్తము స త య గణములు
నరులే దుష్టత్వము చూపన్
కరువై పోవంగ సురుల్ యీ
ధరపై శాంతమ్ముయు లేకన్
నరకంబౌనీ జగ మంతన్
3.
సుగంధి స న య యతి లేదు
నది సాగరములు చెట్లున్
పదిలమ్ము గ నిలువ ధాత్రిన్
ముదమొంది ధరణి జీవుల్
నిదురింతు రెపుడు శాంతిన్
**
*4 విమల స మ న ల గ 7*
జలముల్ లేవెందున్ జగతి
కలిమంతా నీరే గనుక
సలిలంబుల్ పారింౘకుమ
నిలుమా నాదర్శనిధిగ
**
5 వర్ణగలాభా స స భ గ గ 7
తగవుల్ పగలున్ దైత్యగుణమ్ముల్
నగవుల్ చెఱగున్ నాశము జేయున్
జగమంత సదా శాంతిని నింపన్
దిగిరావలెనీ దేశము లెల్లన్
6. శీల స స స ల ల 7
పసివారగు పాపలపై మదిఁ
కసి నింపక రక్ష నొసంగిన
కుసుమింతురు! సూక్తులు గావివి
వసివాడక వాపల గాచుమ
7. 18. శుభ్రాంసు భ భ జ య జ గ ల 10
బాలిక లైనను వివక్ష ప్రదర్శించనేల! వారి
కాలన పాలనల తో సహకారమ్మునంద జేసి
మేలొనరించిన నిశీ తిమిరమ్ముల్ జయించు శక్తి
జ్వాలగ నిల్చుచు సదా నుపకారంబుల్ చేయువారు
8. 20. గిరిజా మ స మ స స మ ల 10
కోపావేశము దెచ్చున్ కీడును! గుణ హీనులు దుష్టుల్ వీరంచు
నీ పై యూగుచు లోకమ్మంతా నిను నిందల పాల్జేశేరు
యోపున్ జూడరు! వేధిస్తూ నుడివేరిక నీ కథలే చుట్టూపట్ల
వ్యాపించే విధమున్ వారంతా ప్రతి నిత్యము సాగేరీ రీతి
9. 15 నూపుర భ త ర స ర 7
ఆమని శోభేది?హ్లాదమేదియు లోకంబులో
నీమహి నిండంగ హెచ్చు యుష్ణము తోవేగగన్
దేమయు లేదింక! దేహముల్ మరి శుష్కించగన్
సోముడు చల్లంగ చూచునే కలగా ధారుణిన్
నూపుర భ త ర స ర 7
శైలము సంద్రంబు జంతుజూలము లీ ధాత్రి పై
వాలుచు నిల్చేటి వాసమే మన కాధారమే
పాలన కై జూచి ప్రాణ హానికి పూనంగ నీ
మౌలిక జీవంబు మాయమై యునికే కూలునే
10. 7. సుతలం స ర స ర గణములు యతి 8
జననీ జన్మభూమి! సదా గొల్వరే
వినుడీ మంచి మాట విధేయంబుతో
వినువీధంత దాటి విదేశంబులన్
చనినా వీడవద్దు స్వదేశంబిలన్
11. 8. ప్రమితా స ర స స 9
ధన ధాన్యమ్ము లన్నియు ధారుణిపై
కన రావంచు భీతిగ రైతు జనుల్
వనవాసమ్ము కేగిరి పట్నము కై
పెనుబాధన్ జవంబిటువీడి భువిన్
12. 19 మనోమహిత య జ న భ స జ 10
యదార్థమ్ముగా మన భరతావని తను పెన్నిధైన
స్వదేశమ్ము నందు ౘదివి సంపద కొఱకై ౘనంగ
విదేశమ్మువైపు యువత! వృద్ధుల నిలయంబు గాద!
నిదానమ్ము నైన జనుల నిల్పగలిగినంత మేలు.
13 17 కళాశ్రీ భ త భ స య ల ల 9
ఆర్థిక స్వాతంత్య్ర మిచ్చి యతివ వృద్ధి కై యుండిన
వ్యర్థము గానీక యామె ప్రతిభ లోకమంతా విని
హార్థిక యాకాంక్ష తోడ నగణితంబు గా సాగుచు
వర్థిలగా కాంత లెప్డు పరహితంబునే కోరిరి
14 13 నిశ్చల2 భ త మ మ త 10
ప్రాణము నిచ్చున్ కదా చెట్లున్ ప్రాణాధారంబౌను
జ్ఞానము తోడన్ ధరన్ లోకుల్ సాగించన్ శ్రద్ధాత్ము
లై నిరతంబీ భువిన్చెట్లన్ రాగాత్ముల్ గా చూచి
పూనిక తోడన్ జనుల్ పెంచన్ పొందన్ సంతోషంబు
15 15 చంద్రశాల న ర త త గ
నిరత మీధరి త్రిన్ నిర్ణ యాత్మలు గా
పరమ పావనుల్ గా భావి సాధింతురీ
ధరనుఁ యోర్మి మీరన్! స్థాపితంబుల్ గదా
తరుణు లందరున్ మోదమ్మందన్ ధరలో
16 16 పాణీ న ర భ జ ర గ 10
తరువు జీవనాధారము తపించు నిత్యమున్ తా
పరుల సేవకై బాధ్యత వహించు నిల్చునే యా
హరిత వర్ణ సౌందర్యము హరించకయ్య యో
నరుడ! బాధ లేకల్గు మనజాతి భవ్యమందున్
17 9 సాక్షీ స స జ మ 7
పసివారికి చూపరేల ప్రేమన్ తా
మసమేలన! సూక్ష్మమున్ గ్రహింపన్ మా
నసమందున వెన్నయుండు వారి చెంతన్
గసుగాయలుగా గణించ నీ లోకుల్
18 శ్రీ లలిత స జ త ర ల గ 8
విరిసే వసంతమే వీడుఁ నీ ధరిత్రి! తా
సరిగంగ పాఱు నా జాలువారదక్కటా
మురికిన్ భరించగన్ ముదంబు కల్గునా వే
పరి రక్ష సేయకున్నన్ ప్రాభవంబు లేదులే
19 11 సౌరభీ స జ య ర ల గ 10
పురుషాళి భోగము పైనన్ మోహ చింతతోన్
కరుణాంత రంగము వీడన్ గష్టమౌను యీ
పరుషంపు మాటలు పల్కన్ పంకమందునన్
చరియించ వైరము తోడన్ జారబోకుమా
20 మల్లికా స జ స జ ల గ 10
ౘదువంగ రాదు గద విజ్ఞతా పథమే
నదిలోన నేర్వవలె యాన సూత్రములన్
పదిలమ్ము సేసిన పరాభవంపు వెసల్
తుది దాక గాచును నిరోధమౌను వెతల్
Saturday, May 28, 2022
1000కీ స్తుతులు
1. స్రగ్విణీ, ర, ర, ర, ర యతి 7
దక్షిణా మూర్తి! మా దైవమీవేనయా
రక్షణీయంగనే రాగదే ధాత్రికిన్
శిక్షలే వద్దయా శ్రీకరా నీకృపా
వీక్షణల్ చాలులే! భీతినిం ద్రోలుమా
2. గణనాథ వృత్తము, భ, య, భ, య యతి 7
శంకర సుతా ! నీ సన్నిధిని జేరన్
జంకితిని రావా సజ్జన సుపోషా !
యింకయును మాపై యీ యలక లేలా
సంకట వినాశా స్వామి దయనిమ్మా
3. ఖచరప్లుతము 34 43 న భ భ మ స స వ యతి 12
ధరణిఁ మోయు మహా బల నాగేంద్రా హరి తల్పమువైతివే
పరుగుతో జనుచుండగ దారిన్ ప్రాకెడి నిన్ను స్పృశించినన్
సరగు కాటును వేయక దీవింౘన్ దయ చూపగ కోరెదన్
తరము ముందుకు సాగుట కై సంతానపు భాగ్యమునీయుమా
4. పంచ చామరము జ ర జ ర జ గ యతి 10
నదీమ తల్లి గంగ నాథ! నంది వాహనా భవా
సదా శివా యనుగ్రహమ్ము చాలు నాదిదేవుడా
ముదాన నిమ్ము శంకరా తపో ధనమ్ము పొంద నీ
పదంపు నీడ వేడినాము భక్త వత్సలా హరా
5. వాణీ వృత్తము, 146 మ భ న న య న గ 10
అమ్మా నీ నామము దలచు నపుడును మా మానసమునన్
గ్రమ్మే చీకట్లను గని యలుగకు భవానీ నయముగన్
రమ్మా భూ లోకమునకు సరగున కపర్థీ సతి! సదా
నమ్మేమమ్మా నిను మనమున విడువక గొల్చేము! హిమజా
119 చంపకమాలి భ మ స గ 7
శ్రీ రఘు రామా! యాశ్రిత పోషా
శూర! కిషోరా! హే సుర పూజ్యా
భారము నీదే! పావన నామా
చేరిక నిమ్మా యో స్మిత రూపా
6. 36 96 ప్రియవచనము న య మ గ 7
జనక సుతా భాస్వత్సచ్ఛీలా
వని కనియున్ విధ్వంసశ్రేణిన్
వినుత గుణాఢ్యా విశ్వాసంబున్
వనజ ! యిడమ్మా వాత్సల్యమ్మున్
7. మృత్యుంజయ వృత్తము, త, మ, ల గ గణములు, యతి లేదు
శ్రీ ఆంజనేయా చిన్నదౌ
ప్రాయంబునే పూర్ణమ్ముగన్
వ్రాయించినావే బ్రహ్మ తో
నీయాయు రేఖన్! దేవరా
8. . మేదురదన్తమ్ (కిరీట వృత్తము), భ, భ, భ, భ, భ, భ, భ, భ యతి 13
మానిని! మా కడ లోపములెంచకు
మా! నిను గొల్చెడి వేళల యందున
మానసమందున యిద్ధరి లో గల మాయని బాధల దల్చుట గాంచుచు!
మానవ జాతికి నైజము శోకము మానక యుండుట యేనని తల్లిగ
తేనెల పల్కుల చిల్కుచు బాధల దీర్చుచు జ్ఞానమొసంగుమ శాంభవి
9. సావిత్రీ వృత్తము మ, మ గణములు యతి లేదు
మాణిక్యమ్మౌ విద్యా
రాణీ శర్వాణీ హే
వీణా పాణీ తల్లీ
వేణీ జ్ఞానమ్మిమ్మా
10. 180 మణిరంగము ర స స గ 6
కింక లేలనొ కేశవ పుత్రా
పంకజోద్భవ బ్రహ్మ! సదా మా
వంక జూడుమ! ప్రాణ ప్రదాతా
శంక లేలనయ సన్నిధినిమ్మా
Friday, May 27, 2022
పరిష్కరింౘ బడినవి - 1000 భాగవతము
1 రుచిరము, జ, భ, స, జ, గ యతి 9
హిరణ్య కశ్యపుడు మహేంద్ర వైరి యీ
ధరాతలమ్మునకును దైవమంచు తా
మురారి భక్తులకును ముప్పు తెచ్చుచున్
విరోధి భావము మది పెంచె సూను పై
2.శ్యేని ర జ ర వ 7
తాను గాక వేరు దైవమెవ్వఱో
భానుడై జ్వలించు వాసుదేవుడా
దానవాంతకుండు దైత్య హారికిన్
హాని జేయపూనె నాగ్రహమ్ముతో
3. 173 119 మణిభూషణము ర న భ భ ర 10
ఉక్కు కంబమును జేరి మహోజ్వల శూరుపై
నొక్క వేటునట వేయగ నుగ్ర ముఖమ్ముతో
మ్రొక్కు వారలను గాచెడి మూర్తి నృ సింహుడే
దిక్కులన్నియును నింపె సుదీర్ఘ నఖమ్ములన్
4 అలసగతి న స న భ య 10
కరయుగళి బట్టె ఘన గర్జనల తోడన్
నరహరి రిపున్ బలమున న్ దితి సుతుండున్
శరము గద నాయుధము శస్త్రములు వీడెన్
నరములను ద్రుంచి యరి నాశమొ నరించెన్
పైది మార్చండి
5. సుగంధి, ర జ ర జ ర యతి 9
వేఱుమాటలేల ధీరవీరుడైన దేవుడౌ
నాఱసింహ గాథ విన్ననాశమౌను కష్టముల్
తీఱుగాను గొల్చినంత! తీరు దుష్ట పీడలున్
జాఱకుండ పట్టరండి సన్నుతించి స్వామినే
గజేంద్ర మోక్షము
6. 176 151 రథోద్దతము (శాంతిక)
ర న ర వ 7
ఆజి = యుద్ధము ఏజనము = కాంతి, చలనము
[ప్రాసాక్షర పద కోశము]
రాజసాల కరి రాజు దీర్ఘ ఘో
రాజి మేని పస యంత నాశమై
యేజనమ్ముడుగ నేడ్చి నిర్బలుం
డై జగాధిపుని నార్తి వేడె తాన్
7. 45 134 మనోజ్ఞ న జ జ భ ర 10
ప్రాసాక్షర పద కోశము
పరములు = కనుబొమ్మలు, మురి = గర్వము
శరణము వేడె రమేశుసాయము కోరుచున్
కరము పదమ్ములు డయ్యగన్ కడు దీనుడై
చెర విడిపించుమటంచు శీఘ్రమె రమ్మనెన్
గరువము దించెను రెండు కన్నుల మూయుచున్
8. 117 108 భూతిలకము
భ భ ర స జ జ గ 12
నాదను దంతయు శూన్యమే యని నమ్మినంతనె వచ్చునే
ఖేదము బాపెడి దైవమౌ హరి కీడుఁ ద్రోలును సృష్టిలో
నాదియు నంతము తానె యైన దయాంబుధుండగు ధీరుడున్
వేదము గొల్చెడి విష్ణువీతడుఁ వేగమే చనె చెంతకున్
9. నలిని వృత్తము, 5 స గణములూ, యతి 10వ అక్షరము.
కరి దుస్థితి గాంచుచు చక్రము వేసెను యా
హరి యే మకరమ్మును తా హతమార్చగనే
చెర వీడినదై తరలెన్ సెరగుల్ కరుగన్
పరమేశుని వాక్కువలన్; పరమంది ౘనెన్
10. భూనుతము ర న భ భ గ గ 10
తుచ్ఛమౌ తలపు లేవియు తోచని వాడౌ
స్వచ్ఛమైన మది గల్గిన బాలుని జూచి తా
నిచ్ఛ తోడ! ధృవుకై కడు హేలగ నిచ్చెన్
గుచ్ఛమై పరగు హస్తము గోరిన రీతిన్
11. 137 95 ప్రహర్షిణి మ న జ ర గ 8
అన్నా యాదుకొనెడునాప్త బంధువా ర
మ్మ న్నీ నీవెననుచు నార్తి తోడ వేడన్
కన్నీరై కరగిన కంజ నేత్ర గాచన్
కన్నయ్యే కరుణను కాన్క చీరెలిచ్చెన్
12. 99 115 మందర భ న భ న భ న ర యతి 13
పాడి నొసగెడి గోవులను తన బాల్య మందున ను గాచెనే
కీడు సలిపెడి రక్కసులనిట కేళి వలెను జయించెనే
మూడడుగులకు చోటునడుగుచు భూమి గగనము నింపగన్
ఱేడు తదుపరి వంచె శిరమును! శ్రీ హరికిడిన మాటపై
13 కోకనదము భ భ భ స యతి 7
తామస నాశుడు! దైత్యుల దరిమెన్
మామగు కంసుని మత్సరమణచెన్
భామిని కుబ్జకు స్వస్థత నొసగెన్
సోముని పాలను జూచియు గెలిచెన్
14. మదన దర్పణ ఛందము
భ స జ ర జ గ 11
వేదములను గాచె మత్స్య రూపియైన విష్ణువే
యీది జలము లందునద్రి హాయిగన్ వహించె తా
నాది పురుషుడైన యా వరాహ మూర్తి యొక్క యా
పాదములను కొల్చు వారి పాప రాశి నాశమౌ
15. నారాచ త, ర, వ,
యతి లేదు
కాళింది లోతు నుండి పా
తాళమ్ము చెంతకంపె నా
వ్యాళున్ భుజంగరాజు నీ
కేళీ వినోది కృష్ణుడే
16. తన్వి భ త న స భ భ న య 13
దేవకి పుత్రా యదుకులమునకే దీపమువై వెలిగితివయ కృష్ణా
ఆవుల రక్షించితివి గిరి సునా యాసము గా నిలిచెను నఖమందున్
రేవున స్త్రీలందఱి వలువలఁ లే లేత కరమ్ముల గొనుచును దాచం
గా వనితల్ చూచి భయమును పొందంగా నిను వేడుచు నడిగిరి! చీరల్
17. సుముఖి న జ జ ల గ 7
విలవిల లాడు వియోగముతో
వలచిన యింతి వరించుటకై
తెలుపగ శ్రీపతి! వచ్చితివే
కలికిని పొందగ! రుక్మిణికై
18. ఇల స జ న న స 8
కలశాబ్ధి పుత్రిక! కలికి! యగు సిరి తా
వలచెన్ సుభవ్య విభవములకు నెలవై
యలరారు దేవునిహరిని ముదముగనే
నిలిచెన్ రమాధవుని హృదిని స్థిరముగన్
19. జలోద్ధతగతి, జ, స, జ, స యతి 8
యశోద తనయా! దయార్ద్ర హృదయా
కిశోరుడవు నంద కృష్ణ! మది నీ
వశమ్ము సతతమ్ము! పాండవ సఖా
విశాల నయనా యభీష్ట వరదా
20. 53 సుకేసరము న జ భ జ ర 11
ధనరజతమ్ము స్వర్ణముల దాటు సంపదౌ
మునులు తపించు దృశ్యములు మోదమీయగన్
జనని యశోద గన్గొనెను సర్వ లోకముల్
మనసున మాయ కమ్మగనె మాయమాయెనే
Thursday, May 19, 2022
1000 - పరిష్కరింౘ బడినవి - భారతమూ
1 నిశ ఛందము, ప్రాస కలదు,
న, న, ర, ర, ర, ర యతి 9
నలుడు నిషధ రాజ్య నాథుండు రాయంచ పల్కంగనే
లలిత సుగుణ శీలి లావణ్య సౌందర్య రత్నంబునై
వెలుగు వనిత యైన భీష్మాచలా ధీశ పుత్రిన్ మదిన్
వలచుచు దమయంతి పై చింతతో నుండ సాగెన్ సదా
2. సింహరేఖ / ర, జ, గ, గ, యతి లేదు
రాజహంస నింగిదారిన్
రాజకన్య చెంత కేగెన్
రాజపుత్ర వీర గాథల్
రోజు తాను దెల్ప సాగెన్
3.తోదకము భ, భ, భ, గ, గ యతి - 7
అంతట నా దమయంతి దలంచెన్
పొంతము నా గుణ భూషణుతోడన్
కంతువ నందున కాంచుచునుండెన్
కాంతునిగా నలు కంజనిభాస్యున్
4. మంగళగీతి, 4 ఇంద్ర గణములు, 3వ గణాద్యక్షరము యతి
సురులను వలదని సుదతియె వలచుచు
నరుఁడగు నరపతి నలునకు వేసెను
వరమాల గొని స్వయం వరమున ముదమున
కరముల పట్టిన కామిని దమయంతి
5. గగనమణి/ న, న, న, భ, న, లగ, యతి - 10
అలిగిన కలి పురుషుడంతట కసిగ మదిన్
బలిగ నలుని చెఱను పట్టగ తలచు కొనెన్
విలువలనెపుడు విడని వీరుడు నలుడగుటన్
కలి యతనిని పడయగందినములు గడిచెన్
6. పృథ్వి జ, స, జ, స, య, వ యతి - 12
ప్రమాదకరమౌ యశౌచమును పట్టె! పాదమ్మునన్!
తమో గుణము నిండె జూదమున దమ్ముతో నోడగన్
సమస్తమగు రాజ్యభోగములు శాంతియున్ కోల్పడెన్
శమించుట యసాధ్యమౌ సరళిఁ సర్వమున్ పోవగా.
7. నాగర / భ, ర, వ - యతి లేదు
హానెను = విడచెను
కానలకేగె పత్నితో
దీనత నిండగా మదిన్
మేనును గాచు వస్త్రమున్
హానెను భుక్తికై యిటన్
8. మధురాక్కర /
1 సూ + 3 ఇం + 1 చం,
యతి - 4వ గణాద్యక్షరము
కలిపురుషుని ప్రభావమ్ము కలుగంగ తలపునందున్
లలిత సుకుమారియు హృదయ రాణియు నని జూడక
నలుడు దమయంతిని వనమున విడచి యొంటరిగా
వెలుగు కంటె ముందె విడిచి వెడలెను నిస్పృహతో
9. అంతరాక్కఱ / 1 సూ + 2 ఇం + 1 చం, యతి 3వ గణాంత్యక్షరము
అంత నిదుఱ మేల్కొన్న యా దమయంతియె
చింత పడుచు లేచి నడచి సాగుచుండ
వింత సీదరమొకటి విషాదముగ
అంతమొందింౘ బోయెనపుడు వచ్చిన
10. స్వాగతము /
ర, న, భ, గగ - యతి 7
వేటగాడొకడు వేటును వేసెన్
కాటుకై నిలుచు కర్కటి పైనన్
మాటునుండియును మానిని గాచెన్
చేటొనర్చ తలచెన్ మదిలోనన్
11. అల్పాక్కర / 2ఇం + 1 చం - 3వ గణాద్యక్షరం యతి
వలచి పొందెడి ఆశ పడి ఆతను
నలుని పత్నిని చేర నడచి వచ్చెన్
ఫలితమాతనికి శాపమునిచ్చిన
కలికి! ముందుకు సాగె కాన నుండి
12. మధ్యాక్కఱ /
2ఇం + 1 సూ + 2 ఇం + 1 సూ
4వ గణాద్యక్షరం యతి
అనల కీలలచిక్కి నట్టి యహిరాజు కర్కోటకమును
వనమున కావల చేర్చ పాము నలుని కాటు వేసె
తనకుదంష్ట్రా హతి నీయ తగదను నలునితో పలికె
మనుగడ కొఱకు నయోధ్య క్ష్మాపతి ఋతుపర్ణు జేరు
13.
మహాక్కఱ / 1 సూ + 5 ఇం + 1 చం యతి 5వ గణాద్యక్షరం
అతని కొలువు నందున జేరి నేర్పునీ వశ్వ హృదయమును! శుభ వేళన
క్షితిని దరిమి రక్షణనొసగి సతము క్షేమము నిచ్చు నక్ష హృదయము
బ్రతుకునందు పట్టిన శని వదులును భావిలో నెనలేని మేలు కల్గు
సుతులు సతితోడ జేర్చును శీఘ్రము శోభ దక్కును రాజ్యమును దొరుకు
14. మనోరమ / న ర జ గ 7 యతి
అని యొసంగి మాయ వస్త్రమున్
మనుజనాథ నీవు దీక్షతో
తనను దల్చినంత తొల్లిదౌ
తనువు రూపమంద వచ్చనెన్
15. చంద్రవర్త్మ / ర న భ స యతి 7
యంత = రథ సారథి, కంత = గడుపు
అంత నా నలుడు నా పలుకులతో
చింత వీడి నృపు చెంతకు వెడలెన్
యంతగా నట దయన్ కొలువిడగా
కంత సాగెనిక కాలము వడిగన్
16. మంజు భాషిణి / స జ స జ గ యతి 9
సుమనోహరాంగి కడు శోభనాంగి యౌ
దమయంతి కానలను సాగు వేళ లో
మమకార రక్ష లిడె మాతృమూర్తి యో
కమలాక్షి జీవితము కమ్మగా చనన్
17. హరిహర / భ జ న త యతీ 7
తారి = సూత్రధారి
చేరెను విదర్భ చెదరె కష్టమ్ము
చారులను పంపె సఖుని కోసమ్ము
తారిగ సమస్త ధరను గాంచంగ
పారె పథకమ్ము పతియె దక్కంగ
18. బంధురము న న న న స భ భ భ గ యతి 16
ఖలత = దుష్టత్వం ప్రాసాక్షర పద కోశము
నలుడు రథము నడుపు విధము గని యానందముగా ఋతుపర్ణుడనెన్
తెలిపెదనిపుడొక ఫలములనిడు విద్దెన్ విను నామము యక్ష హృదియౌ
నలత కలత లలత ఖలత లవి యేనాటికి నింకను రావుదరిన్
మలచుకొనుమమనుగడనిక యని ప్రేమన్నిడె నశ్వ హృదిన్ శుభమై
19. కమల విలసితము / న న న న గ గ యతి 9 59/26
కలిసిరి యిరువురు కరగెను బాధల్
గెలిచెను రణమున కిలకిల మ్రోగెన్
పలుకుల నగవులు పగలును రేయిన్
ఫలశ్రుతి దలచిన ఫలితము దక్కున్
20. ఫలసదనము న న న న స గ యతి 10
నలునిచిలునిదలచిన కలిపురుషుండున్
తొలగి తరలి వెడలు దొఱకును ఫలమ్ముల్
కలిమి కలుగు త్వరిత గతిని నను వాక్కున్
పలికిరి సురులు సులభ గతి నరులొందన్
Wednesday, May 11, 2022
1000 - పరిష్కరింౘ బడినవి - రామాయణమూ
రామాయణము
1. డిండిమ జ, స, న, జ, ర, ప్రాస కలదు, యతి 11
అయోధ్యయను రాజ్యమున ధరాధినాథుడై
సుయోధుడగు పంక్తిరథుడు శోభతో దయా
పయోనిధి తనర్చు తనదు! వంశ వృద్ధి కొ
క్క యాగమును చేసె సుతుల కాంచు కాంక్ష తో
2. తరలి వృతము, భ, స, న, జ, న, ర , యతి 11
ఆ దశరథుడే గురువుల నానతి గొని వేగమే
వైదికులను పిల్చి మదిని భక్తి నిలిపి కోరికల్
వేదనలను దీర్చుటకయి వేలుపునతి శ్ర ద్ధతో
పాదముల భరించి బ్రతుకు పావనముగ చేసెదన్
3. మందర, భ, భ, న, న, గ యతి 7
యాగము జేయగ నజుని తనయుడున్
జాగును సేయక స్వయము ననలుడే
వేగమె వచ్చెను! ప్రియ వదనముతో
స్వాగతమిచ్చె దశరథుడు ముదముగన్
4. హరిహయము న స న భ న గ యతి 10
నపుడు ననలుండు కడు హర్షమున యొసగెన్
తపము ఫలమౌ యొక సుధా కలశము నా
నృపు కలల దీర్చుటకు నిండు మనసుతో
తపన విడె సంతసమునన్ సుతల వడసెన్
5. ఆట వెలఁది
రాముడును భరతడు లక్ష్మణుండు శతృఘ్న
నామములను పెట్టి! నయము మీర
ప్రజలు వారి గనుచు రాగము పంౘగ
పెరిగినారయెధ్య పురమునందు...
6. కుసుమ న ర ర యతి లేదు
చదువు నేర్చుచున్ బాలురు
న్నెది గిరెంతయో వేగమై
కొదవ లేదు ధైర్యంబునకున్
ముదమునొందిరా పెద్దలున్
7. ద్రుతవిలంబితము న భ భ ర యతి 7
గడచె వేగముగా ధర వత్సరాల్
వడిగ శస్త్రము వాడు విధమ్ములున్
నడత యందున నమ్ర గుణమ్ములున్
బడప లేకనె పట్టెను రాముడున్
8. చంద్రశేఖర న జ ర జ ర ౧౩ యతి
పురమున గొల్వు తీర భూధవుండు పొల్పుగా
గురువుగు కౌశికుండు యాగ రక్షకుండుగా
నరులను కూర్చు శక్తశాలి వీరుడైన దా
శరథిని వెంట పంపమంచు గోరె సౌమ్యుడై
9 చంద్రిక న న ర వ ౭ యతి
అనిన చనెను హ్లాదమొప్పగా
వనములకును వారి జాక్షుడే
మునుల సవనములను కాయగా
ననుజుడయిన నాదిశేషుతోన్
మూ.పా గణములను సరి చేశాను ఛందం ప్రకారం
అనిన చనెను హ్లాదమొప్పగా
వనములకును వారి జాక్షుడే
మునులకు తను మోదమీయగన్
ననుజుడయిన నాదిశేషుతోన్
10. కామేశ భ భ న జ న గ ౧౧ యతి
జాణగు తాటకి విడువక చంపు తలపుతోన్
రాణము చేయుచు కదలెను రాముడు వడిగా
బాణములంపుచు నసురుల పాలిటి యముడై
ప్రాణము లన్ బలిగొనెను శరమ్ముల పటిమన్
11. *ప్రియంవద న, భ, జ, ర, 8, ప్రాస కలదు*
అడవిలో నుపలమంట రాము కా
లడరి సుందరి యహల్య యయ్యెతాన్
బిడియ మొప్ప తెలిపెన్ లతాంగియున్
తడబడన్ గళము ధన్యవాదముల్
మొ.పా యతి సరి చేశాను ఛందం ప్రకారం
అడవిలో నుపల యగ్ని రాము కా
లడరి సుందరి యహల్య యయ్యెతాన్
బిడియ మొప్ప తెలిపెన్ లతాంగియున్
తడబడన్ గళము ధన్యవాదముల్
12. *సురభూజ రాజము, న, భ, ర, న, న, న, ర, యతి 12*
అనల నేత్రుని విల్లు పట్టియు నతి సులభముగ ద్రుంచె తా
ఘనము గా మిథిలా పురమ్మున! కమలనయన కరమ్ముతో
జనము మెచ్చగ చేరె రాజ్యము!సవతి జన ని కుయుక్తులే
తనకు కష్టము దెచ్చి కానకు దరిమె ధరణిజతోడుగా
13. శివశంకర (సురభి) స న జ న భ స యతి 11
ఖర దూషణుల వధించిన ఘన వీరుని గని సో
దరి శూర్పణఖకు కామము తగిలెన్ రఘువరుతో
నెరవేర్చమనెను కోర్కె వినిన లక్ష్మణుడు భయం
కరుడై చెవులును ముక్కును కసితో నరికె పడన్
14.*సుందరి భ భ ర స వ 9*
బంగరు వర్ణమృగమ్ము పర్వులు తీయుచున్
ఛెంగున దూకుట గాంచి సీత ముదమ్ముతో
పొంగుచు తెమ్మనియెన్ విభుండు వడిన్ చనెన్
రంగము సిద్ధము చేసె రావణ మాయకున్ .
15. *అపరాజితము న, న, ర, స, వ యతి 9*
ధరణిజ చెర పట్టె! దానవుడే పగన్
కరకుగ గొని కామగాముడు శత్రువుల్
చొరని పురిని లంక చొచ్చి వనమ్ములో
తరుణి నిలిపె దైత్య తన్వులకాపుతో
16. *అశ్వగతి, భ, భ, భ, భ, భ, గ యతి 10*
వానర వీరులు రాముని భార్యను జూచుటకై
యానతి గైకొని వెంటనె అందఱు బాధ్యతగన్
పూనికగా కొనసాగెను భూమికి నల్దెశలన్
కానలు కొండలు దాటిన గానక నాఖరునన్
17. *జలదము భ ర న భ గ ప్రాస కలదు యతి 10*
కారణ జన్ముడౌ ఘనుడు కాంచనుడున్
మారుతి వేగమే యెగిరి మానసమున్
ధారుణి పుత్రి జాడ గన దక్షతతో
నోరిమి గాను లంక చనె నొంటరిగన్
18. *పద్మకము న భ జ జ జ గ ప్రాస కలదు యతి 11*
భరువు = ప్రభువు, ప్రాసాక్షర పద కోశము
మరలె రాఘవుని చెంతకు మారుతి వేగమే
తరువు నీడన ధరాత్మజ దైన్యము దెల్పగన్
సరగు వారధిని గట్టుచు సాగెను నీటిపై
భరువు లక్ష్మణుని గూడియు వానర సేనతో
19.*ఘారిన = రాత్రి వేళ క్షోణము = నేల, ఆంధ్ర భారతి నిఘంటువు*
*ప్రతి పాదమునందు 13 వ అక్షరము యతి స్థానము*
*ప్రతి పాదమునందు భ , భ , భ , భ , ర , స , వ(లగ)*
*అంబురుహము*
శ్రీ రఘు రాముని పత్నిని గన్గొనె శీఘ్రమే వనమందునన్
ఘారిన జూచిన తల్లికి నాథుని గాథ పాడుచు దూకి తా
చేరెను చెంతకు! నుంగరమిచ్చెను చిన్నివాడుగ మారి! యీ
శూరుడు పాఠము జెప్పెను రావణు క్షోణినంతయు గాల్చుచున్
20. శార్దూల లలితము మ న జ న త న ప్రాస కలదు యతి 13
హంకారము = గర్వము
లంకాయానము కొఱకై వడివడి రాముడు కడలి
హంకారమ్మున దశకంఠుని తగు యస్త్రము నతని
యంకమ్మునిలను ముగించుచు తన యాలిని గలిసి
సంకోచమ్ముల దరిమెన్ తరలెను స్వంత భువికిని
Thursday, March 31, 2022
1000 భాగవతము
దేవర్షి నారద మునీ
నీ వాక్కులను విని దేవుని కథలు గాథల్
నా వేద వ్యాసుడు ఘన
ప్రావీణ్యత తో రచించె! ప్రార్థన గొనుమా
వేద వ్యాస నాదు ప్రార్థనలను గొని
దేవ దేవుఁ లీల తెలుపునట్లు
భాగవత సుధలను వ్రాయు శక్తినిడుమ
ధరణి నిలయ! ప్రణతి! ధర్మ పోష
రామా వ్రాయదలంచితి లయముగాను
భాగవతము పై పద్యము పట్టుదలను
పూని గురువాజ్ఞ పాటించి! పూర్తి చేయు
శక్తి నీయమా నీపైన భక్తి తోడ
ప్రహ్లాద చరిత్ర
1.
113 81 పంక్తి భ భ భ గ 7
దేవుని జూచుట తేలిక యీ
జీవిత నౌకకు జీవము యా
నావికుడే నని నమ్మినచో
దీవెనలందును దివ్యముగన్
2.
77 169 వృంత న న స గ గ 9
యని విని యెగసె నబ్బురమున్
తన మనసును మదంబు వలన్
తనచెను తనను దన్ని ధరన్
చనుట నెవఱకి సాధ్యమనెన్
35 న భ ర ల గ
తనను మించిన దైవమీ యిలన్
గనగ లేరని గర్వ భావమున్
మునులనందఱి పోరు పెట్టుచున్
తనయు పైనయు దాల్చె కోపమున్
3. 170 178 శ్యేని ర జ ర వ 7
తాను గాక వేరు దైవమెవ్వఱో
భానుడై జ్వలించు వాసుదేవుడా
దానవాంతకుండు దైత్య హారికిన్
హాని జేసెదంటు యాగ్రహమ్ముతో
1. రుచిరము, జ, భ, స, జ, గ యతి 9 17
హిరణ్య కశ్యపుడను యింద్ర వైరి యీ
ధరాతలమ్మునకును దైవమంటు తా
మురారి భక్తులకును బోధ సేయుచున్
విరోధి యంటు సుతుని వేటు వేసెనే
2. శ్యేని ర జ ర వ 7
తాను గాక వేరు దైవమెవ్వఱో
భానుడై జ్వలించు వాసుదేవుడా
దానవాంతకుండు దైత్య హారికిన్
హాని జేసెదంటు యాగ్రహమ్ముతో
3. 173 119 మణిభూషణము ర న భ భ ర 10
ఉక్కు కంభమును జేరి మహోజ్వల శూరుపై
యొక్క వేటునట వేయగ ఉగ్ర ముఖమ్ముతో
మ్రొక్కు వారలను గాచెడి మూర్తి నృ సింహుడే
దిక్కులన్నియును నింపుచు ధీర నఖమ్ములన్
4.
89 5 అలసగతి న స న భ య 10
బసుగుచు హిరణ్య కశిపాత్మజుని పట్టెన్
అసివలెనమాంతముగ నాతనిని ద్రుంచెన్
అసురుని వధించి తన యాశ్రితుల గాచెన్
పసి వయసు వాన్కి శత వర్షముల నిచ్చెన్
5. సుగంధి, ర జ ర జ ర యతి 9 169 in file
వేఱుమాటలేల ధీరవీరుడైన దేవుడౌ
నాఱసింహ గాథ విన్ననాశమౌను యాపదల్
తీఱునుండి గొల్చినంత! తీరు దుష్ట పీడలే
జాఱకుండ పట్టరండి సన్నుతించి స్వామినే
గజేంద్ర మోక్షము
6. 176 151 రథోద్దతము (శాంతిక) ర న ర వ 7
యాజి = యుద్ధమ యేజనము = కాంతి, చలనము
[ప్రాసాక్షర పద కోశము]
రాజసాల కరి రక్ష కోసమై
యాజి భూమిన జయమ్ము పోవగా
యేజనమ్ము చని హీనమవ్వగా
యీ జగమ్ము పతి యీశ్వరుండనే
యీ జగమ్మునకు యీశ్వరుండనే
7. 45 134 మనోజ్ఞ న జ జ భ ర 10
ప్రాసాక్షర పద కోశము
పరములు = కనుబొమ్మలు, మురి = గర్వము
శరణము వేడుచు దైవ సాయము కోసమై
పరములు సైతము డస్సె భారముగా నటన్
చెర విడిపించుమటంచు శీఘ్రమె రమ్మనెన్
మురి మదినుండియు దించి మూసెను కన్నులన్
8. 117 108 భూతిలకము భ భ ర స జ జ గ 12
నాదను దంతయు శూన్యమే యని నమ్మినంతనె వచ్చునే
ఖేదము బాపెడి దైవమౌ హరి కీడుఁ ద్రోలుట కోసమై!
నాదియు నంత్యము తానె యైన దయాంబుధుండగు ధీరుడున్
వేదము గొల్చెడి విష్ణువీతడుఁ వేగమే చనె చెంతకున్
9. నలిని వృత్తము, 5 స గణములూ, యతి 10వ అక్షరము.
కరి దుస్థితి గాంచుచు చక్రము వేసెను యా
హరి యే మకరమ్మును తా హతమార్చగనే
చెర వీడినదై తరలెన్ సెరగుల్ కరుగన్
పరమేశుని వాక్కువలన్; పరమంది ౘనెన్
నలిని వృత్తము, 4 పాదములూ, సప్రాస, 5 స గణములూ, యతి 10వ అక్షరము.
10. భూనుతము ర న భ భ గ గ 10 172 109
తుచ్ఛమౌ తలపు లేవియు తోచని వాడౌ
స్వచ్ఛమైన మది గల్గిన బాలుని జూచెన్
యిచ్ఛ తోడ! ధృవుఁ కోసము హేలగ నిచ్చెన్
గుచ్ఛమంటి కర స్పర్శను! గోరిన రీతిన్
11. 137 95 ప్రహర్షిణి మ న జ ర గ 8
అన్నా యాదుకొనగ నాప్త బంధు రమ్మా
యన్నీ నీవెననుచు యార్తి తోడ వేడన్
కన్నీరై కరగిన కంజ నేత్ర గాచన్
కన్నయ్యే కరుణను కాన్క చీరెనిచ్చెన్
12. 99 115 మందర భ న భ న భ న ర యతి 13
పాడి నొసగెడి గోవులను తన బాల్య వయసున గాచెనే
కీడు సలిపెడి రక్కసులనిట కేళి వలెను జయించుచున్
మూడడుగలకు చోటునడుగుచు భూమి గగనము నింపగన్
ఱేడు తదుపరి వంచె శిరమును! శ్రీ హరికి తను మాటపై
13 100 37 కోకనదము భ భ భ స గణములు యతి 7
తామస నాశుడు! దైత్యుల దరిమెన్
మామగు కంసుని మత్సరమణచెన్
భామిని కుబ్జకు స్వస్థత నొసగెన్
సోముని పాలను జూచియు గెలిచెన్
14. మదన దర్పణ ఛందము భ స జ ర జ గ 11
వేదములను గాచె మత్స్య రూపియైన విష్ణువే
యీదుచు జలమ్ముల మోసె మంధరాద్రి మోపుపై
యాది పురుషుడైన యీ వరాహ మూర్తి యొక్క యా
పాదములను కొల్చు వారి పాప రాశి గాలునే
15.
25 79 నారాచ త, ర, వ, యతి లేదు
కాళింది లోతు నుండి పా
తాళమ్ము చెంతకంపె నా
వ్యాళుండు సర్పరాజు నీ
కేళీ వినోది కృష్ణుడే
16. తన్వి భ త న స భ భ న య 13 107
దేవకి పుత్రా యదుకులమునకే దీపమువై వెలిగితివయ కృష్ణా
ఆవుల గాచేవట గిరిని సునాయాసము గా నఖముఁ నిలిపినావే!
రేవున స్తీలందఱి వలువలఁ లే లేతము వౌ కరములననె నింపన్
యా వనితామూర్తులు భయముననే యాచన జేయుచు యడిగిరి! చీరల్
17. 48 న జ జ ల గ 7
విలవిల లాడు వియోగముతో
వలచిన యింతి వరించుటకై
దెలుపగ శ్రీపతి! వచ్చితివే
కలికిని పొందగ! రుక్మిణికై
18. ఇల స జ న న స 8
కలశాబ్ధి పుత్రిక! కలికి! యగు సిరితా
వలచింది యన్ని విభవములకు నెలవై
యలరారు దేవుని! హరిని! ముదముగనే
నిలిచింది మాధవుని హృదిని! స్థిరముగన్
19.
జలోద్ధతగతి, జ, స, జ, స యతి 8
యశోద తనయా! దయార్ద్ర హృదయా
కిశోరుడవు నంద కృష్ణ! మది నీ
వశమ్ము సతతమ్ము! పాండవ సఖా
విశాల నయనా యభీష్ట వరదా
20. 53 సుకేసరము న జ భ జ ర 11
ధనము సువర్ణ వెండిలను దాటు సంపదౌ
మునులు తపించు దృశ్యములు మోదమీయగన్
జనని యశోద గన్గొనెను సర్వ లోకముల్
మనసున మాయ కమ్మగనె మాయమాయెనే
Sunday, March 13, 2022
మయూఖ పోటీలకు
పిల్లల కొఱకే బ్రతుకులు సంసారమ్మున
మాయలు మోసము కోపము వలదెపుడు
పరులకు చేయు మేలు కాచు స్వంత బిడ్డలను!
ధరణి క్షేమమే రక్ష తరతరములకు!
అమాయకులను వంచింౘవలదు
అల్పులపై అధికారము కూడదు
స్వార్థ గుణము స్థానే సాయమందింౘవలెను
సానుభూతి పలుకులేమిటికిని కొఱగావు
తరువులేడవవు గద తరగని దయను జూపున్
పారు నీరు కాదు అవని మాత కంటి నీరు
మరి మానవులకేల రాదు మంచితనము
తల్లి గుణము లేని తనయుడుండునా
కళల విడువవలదు గళము పండవలయు
మనిషి మనుగడకు మూలము పూర్వులు
బ్రతుకు సరళి గనుక వారధులై మనము
నిల్ప వలయు వానిఁ; నిఖిల జగతి
మాతృభాష వీడి మనిషి మనలేడు కల్లయా
చిన్నతనము గాదు, చికాకు పడబోకు
స్వంత వాని వీడి సాగిన మనలేము
జగతి సత్యమిదియె జయముఁ గూర్చు
[
ఆత్మ నింద వలదు ఆత్మ స్తుతియు వలదు
తప్పు ౙరిగెననుచు తడబాటు వలదు
మెప్పు కొఱకు నెపుడు దిగజార వలదు
ఆశ వలదు అణకువ మేలొనర్చున్
శాస్త్ర విద్యకెపుడు విలువయుండు
ౘదివినంత కలుగు జయము
జయము కలిగినంత వీడ వలదు వినయము
ఆలకించవలయు నాణిముత్యమీ మాట
పరాభవమ్ములైన పగను పట్ట వలదు
మార్పు సహజమనచు సహనముండవలయు
ఓర్పు, మౌనములను ఆభరణమ్ములు
అండ, రక్షణనొసఁగు! సత్యమీ వాక్కు
ఎట్టివారైననూ ఏదో ఒక తరుణమున
మేలు చేరగలరు! కాలమహిమ
గాన నెవఱినైన దూఱ(నిందింౘ) వలదు,
దూరము చేయ వలదు! తెలిసి మసలు కొనుమ
విజయమైన మరి వినాశనమ్ములైన
శాశ్వతమ్ము గాదు ధరణినందు గాన
నిశ్చల స్థితి మేలు! వీడ వలదు
చింత చేయబోకు దేనికైనన్
Saturday, March 12, 2022
10,000 భారతము
1. Line 73, 80, నిశ ఛందము, ప్రాస కలదు, న, న, ర, ర, ర, ర గణములు, యతి 9
నిశ/ న న, ర, ర, ర, ర , యతి - 9
నలుడు నిషధ రాజ్య నాథుండు రాయంచ పల్కంగనే
లలిత సుగుణ శీలి లావణ్య సౌందర్య రత్నంబు యై
వెలుగు వనిత యైన భీష్ముం సుపుత్రిన్ కళత్రంబుగన్
వలచుచు దమయంతి పై చింతతో నుండ సాగెన్ సదా
2. సింహరేఖ, ప్రాస కలదు, యతి లేదు, ర, జ, గ గ గణములు, యతి లేదు, 4 పాదములు, సప్రాస
167 line 187 Poem#
సింహరేఖ / ర, జ, గ, గ, యతి లేదు
రాజహంస జాగు లేకన్
రాజకన్య చెంత కేగెన్
రాజపుత్ర వీర గాథల్
రోజు తాను దెల్ప సాగెన్
3.
ఫైల్ లో తోదకము లేదా పాదపము, భ, భ, భ, గ, గ ప్రాస కలదు, యతి 7, 71 in order, 114 in File
(ఛందంలో)
దోదకము (తోధక , తోదక , తోటక , దోధక , తరంగక , బందు , భిత్తక)
తోదకము / భ, భ, భ, గ, గ , యతి - 7
కంతువ = హృదయము, ప్రాసాక్షర పద కోశము
కంతము = సుఖయుక్తము, ప్రాసాక్షర పద కోశము
అంతట నా దమయంతి దలంచెన్
పొంతుము నా గుణ భూషణుతోడన్
కంతువ నందున కాంచుచునుండెన్
కంతము నాతడె గమ్యము నెంచెన్
4. మంగళగీతి, 4 ఇంద్ర గణములు, 3వ గణాద్యక్షరము యతి
సురులను వలదని సుదతియె వలచెను
నరుఁడగు నరపతి నలునకు వేసెను
వరమాలను స్వయంవరమున ముదమున
కరముల పట్టెను ఘనముగ దమయంతి
న న న భ న ల గ 10 గగనమణి
5. గగనమణి/ న, న, న, భ, న, లగ, యతి - 10, 40th row 44# in order
అలిగిన కలి పురుషుడంతట కసిగ మదిన్
బలిగ నలుని చెఱను పట్టు దలపును గనెన్
విలువలనెపుడు విడడు! వీరుడు నిషధ ధరన్
వెలుగు సుచరితుడట వేసెనొక పరి కడున్
6. పృథ్వి (అప్పకవి)/ జ, స, జ, స, య, వ యతి - 12
20 Line, 89 order
ప్రమాదకరమౌ యశౌచమును పట్టె! పాదమ్మునన్!
తమో గుణము నిండె జూదమున దమ్ముతో నోడగన్
సమస్తమగు రాజ్యభోగములు శాంతి యంతంబయెన్
శమించుట యసాధ్యమౌ సరళిఁ సర్వనాశంబయెన్
7. నాగర / భ, ర, వ - యతి లేదు 102 row 78 order
హానెను = విడచెను
కానలకేగె పత్నితో
దీనత నిండగా మదిన్
మేనును గాచు వస్త్రమున్
హానెను భుక్తికై యిటన్
8. మధురాక్కర / 1 సూ + 2 ఇం + 1 చం, యతి - 4వ గణాద్యక్షరము
కలిపురుషుని ప్రభావమ్ము కలుగంగ తలపునందున్
లలిత సుకుమారియు హృదయ రాణియు యని జూడక
నలుడు దమయంతిని వనమున విడచి యొంటరిగా
వెలుగు రేఖ విరియకనే వెడలెను నిస్పృహతో
9. అంతరాక్కఱ / 1 సూ + 2 ఇం + 1 చం, యతి 3వ గణాంత్యక్షరము
అంత నిదుఱ మేల్కొన్న యా దమయంతియె
చింత పడుచు లేచి నడచి సాగుచుండ
వింత సర్పము యొకటి విషాదముగ
అంతమొందింౘచబోయె నపుడు వచ్చిన
10. స్వాగతము / ర, న, భ, గగ - యతి 7, 171 row, 196 order
వేటగాడు తన వేటును వేసెన్
కాటు వేయదగు కర్కటి పైనన్
మాటునుండియె మానిని గాచెన్
చేటు చేసెడి చెడ్డ తలంపున్
11. అల్పాక్కర / 2ఇం + 1 చం - 3వ గణాద్యక్షరం యతి
వలచి పొందెడి ఆశ పడి ఆతను
నలుని పత్నిని చేర నడచి వచ్చెన్
ఫలితమాతనికి శాపమునిచ్చిన
కలికి! ముందుకు సాగె కాన నుండి
12. మధ్యాక్కఱ / 2ఇం + 1 సూ + 2 ఇం + 1 సూ 4వ గణాద్యక్షరం యతి
అనల కీలలచిక్కి నట్టి యగమగు కర్కోటకమును
వనము కావలకు గొంపోవఁ వరముగ కాటును వేసె
తన సాయమునకు బదులు యిదాయన్న నలునితో పలికె
మనుగడ కొఱకు నయోధ్య మహరాజు ఋతుపర్ణుఁ గలిసి
13.
మహాక్కఱ / 1 సూ + 5 ఇం + 1 చం యతి 5వ గణాద్యక్షరం
యతని కొలువు నందున జేరి నేర్పుమయశ్వ హృదయమును! శుభ వేళన
క్షితిని దరిమి రక్షణనొసగి సతముక్షేమము నిచ్చు నక్ష హృదయము
బ్రతుకు నందు పట్టిన శని వదులును భావి రోజులనంత మేలు కల్గు
సుతులు సతితోడ జేర్చును శీఘ్రము శోభనిండును రాజ్యముయు దక్కును
14. మనోరమ / న ర జ గ 7 యతి స్థానము 86th line 135 order
యని యొసంగె మాయ వస్త్రమున్
మనవి జేసె నీమ దీక్షతో
తనను దల్చినంత సత్యమౌ
తనువు రూపమంద వచ్చునన్
15. చంద్రవర్త్మ / ర న భ స యతి 7 174 row 51 order
యంత = రథ సారథి, కంత = గడుపు
అంత నా నలుడు ఆ పలుకులతో
చింత వీడి నృపు చెంతకు వెడలెన్
యంతగా నట నియంబితుడవగా
కంత సాగెనిక కాలము నచటన్
16. మంజు భాషిణి / స జ స జ గ యతి 9
186 in row 114 order in excel
సుమబాల వంటిదగు శోభనాంగి యౌ
దమయంతి కానలను దాటి సాగుచున్
అమ రీతి నింట తన నాదరించు యో
కమలాక్షి జీవితము కాచుచుండగన్
17. హరిహర / భ జ న త యతీ 7 File 200 row96
తారి = సూత్రధారి
చేరెను విదర్భ చెదరె కష్టమ్ము
చారులను పంపె సఖుని కోసమ్ము
తారిగ సమస్త ధరను గాంచెను
పారె పథకమ్ము పతియె దక్కంగ
18. 68 101 యతి 16 బంధురము న న న న స భ భ భ గ
ఖలత = దుష్టత్వం ప్రాసాక్షర పద కోశము
నలుడు రథము నడుపు విధము గని యానందముగా ఋతుపర్ణుడనెన్
తెలిపెదనిపుడొక ఫలములనొసగే తీరగు విద్యను యక్ష హృదినే
నలత కలత యలత ఖలత లను యేనాటికి నింక నగుపించవికన్
మలచుకొనుమ మనుగడనిక యనగ నామానవుడశ్వ హృది నేర్పి ౘనెన్
19. కమల విలసితము / న న న న గ గ యతి 9 59/26
కలిసెను ఇరువురు కరగెను బాధల్
గెలిచెను రణమున కిలకిల మ్రోగెన్
పలుకుల నగవులు పగలును రేయిన్
ఫలశృతి దలచిన ఫలితము దక్కున్
20. 66 100 10 ఫలసదనము న న న న స గ
నలుని చిలుని దలచిన కలి పురుషుండున్
తొలగి తరలి వెడలు! దొఱకును ఫలమ్ముల్
కలిమి కలుగు త్వరిత గతిన యను వాక్కున్
పలికె సురులు నరుల ప్రగతి సులువంచున్
Friday, March 11, 2022
10,000 భగవద్గీత
కృష్ణా నీ బోధలనే
తృష్ణను వ్రాయదలచితిని దేవకి తనయా
నుష్ణపు తపనను విరువక
విష్ణుః! శక్తినొసగుమయ! వీరా ధీరా
Tuesday, March 8, 2022
అంతయు నీవే కీర్తనకు అనుకరణ
అంతయు నీవే హరి పుండరీకాక్ష! నా
స్వంతమంటు లేవే పంచ ప్రాణములైనా ||అంతయు నీవే||
జననము నీదే జగతియు నీదే జలజాక్ష దేవా ||2||
మననము మదిలో వీడనయ్య మాధవా హే మధూ సూధనా ||2|| || అంతయు ||
భువనము లన్నీ నీ యేలికలే పుణ్య స్వరూపా పురుషోత్తమా ||2||
కువలయ నేత్రా వైకుంఠ నాథా కోరేను నీ సాన్నిధ్యమే ||2|| ||అంతయు||
Monday, March 7, 2022
విజయ భావన సాహితీ మిత్ర సమాఖ్య
కందములు:
1.
చైత్రము కొఱకై మదిలో
నాత్రము గానుంటిరిచట నందఱు గనగన్
ధాత్రిన! రమ్మా త్వరగా
మిత్రమ నంతట వసంతమే నిండునటుల్
2.
గడచిన వాటిని తలువక
విడువరె జనులా మదినిక వేడుక గనరే
యిడుములకంతము లుండవు!
ముడుచుకొనవలదు నిరుటివి ముగిసినవి గదా
3.
శుభకృత్ వత్సరమా యిక
నిభమే లేదీ ధరణిన నీకు సమమ్మౌ
విభముల నొసగక జనులకు
క్షభముల దెచ్చెను! గనుక
నిక శుభములిమ్మా
4.
నూతన మనగా మనుజల
గీతలు మార్చెడి ఘనమగు కృతులెటులౌనో
చేతలనందున శుద్ధియు
శీతలమౌమది గలిగిన శ్రేయమెనెపుడున్
5. వచనములు
గడచినవేవీ తలువము
యేలనన్న నిది యొకటే కాదీ
ధరణిన ప్రళయము లిదివఱకెన్నో
గనెనీ ధరణియె! చూడగ
విషక్రిములు అణ్వాయుధమ్ములు
ప్రపంచ యుద్ధములు ప్రకృతి విలయములు
గనుక గత రెండు వత్సరమ్ములనూ
మాత్రమే విడిగా చూస్తూ మనసుకు
నిస్పృహ రానీయక ముందుకు సాగెదము
శుభకృతమా సాయము రమ్మా