Thursday, March 31, 2022

1000 భాగవతము

దేవర్షి నారద మునీ

నీ వాక్కులను విని దేవుని కథలు గాథల్

నా వేద వ్యాసుడు ఘన

ప్రావీణ్యత తో రచించె! ప్రార్థన గొనుమా


వేద వ్యాస నాదు ప్రార్థనలను గొని

దేవ దేవుఁ లీల తెలుపునట్లు

భాగవత సుధలను వ్రాయు శక్తినిడుమ

ధరణి నిలయ! ప్రణతి! ధర్మ పోష


రామా వ్రాయదలంచితి లయముగాను

భాగవతము పై పద్యము పట్టుదలను

పూని గురువాజ్ఞ పాటించి! పూర్తి చేయు

శక్తి నీయమా నీపైన భక్తి తోడ


ప్రహ్లాద చరిత్ర 


1.

113 81 పంక్తి భ భ భ గ 7

దేవుని జూచుట తేలిక యీ
జీవిత నౌకకు జీవము యా
నావికుడే నని మ్మినచో
దీవెనలందును దివ్యముగన్




2.

77 169 వృంత న న స గ గ 9

యని విని యెగసె నబ్బురమున్

తన మనసును మదంబు వలన్

తనచెను తనను దన్ని ధరన్

చనుట నెవఱకి సాధ్యమనెన్


35 న భ ర ల గ

తనను మించిన దైవమీ యిలన్

గనగ లేరని గర్వ భావమున్

మునులనందఱి పోరు పెట్టుచున్

తనయు పైనయు దాల్చె కోపమున్

3. 170 178 శ్యేని ర జ ర వ 7

తాను గాక వేరు దైవమెవ్వఱో
భానుడై జ్వలించు వాసుదేవుడా
దావాంతకుండు దైత్య హారికిన్
హాని జేసెదంటు యాగ్రహమ్ముతో




1. రుచిరము, జ, భ, స, జ, గ యతి 9 17

హిరణ్య కశ్యపుడను యింద్ర వైరి యీ

ధరాతలమ్మునకును దైవమంటు తా

మురారి భక్తులకును బోధ సేయుచున్

విరోధి యంటు సుతుని వేటు వేసెనే


2. శ్యేని ర జ ర వ 7


తాను గాక వేరు దైవమెవ్వఱో

భానుడై జ్వలించు వాసుదేవుడా

దానవాంతకుండు దైత్య హారికిన్

హాని జేసెదంటు యాగ్రహమ్ముతో


3. 173 119 మణిభూషణము ర న భ భ ర 10

ఉక్కు కంభమును జేరి మహోజ్వల శూరుపై

యొక్క వేటునట వేయగ ఉగ్ర ముఖమ్ముతో

మ్రొక్కు వారలను గాచెడి మూర్తి నృ సింహుడే

దిక్కులన్నియును నింపుచు ధీర నఖమ్ములన్

4.

89 5 అలసగతి న స న భ య 10

బసుగుచు హిరణ్య కశిపాత్మజుని పట్టెన్

అసివలెనమాంతముగ నాతనిని ద్రుంచెన్

అసురుని వధించి తన యాశ్రితుల గాచెన్

పసి వయసు వాన్కి శత వర్షముల నిచ్చెన్


5. సుగంధి, ర జ ర జ ర యతి 9 169 in file

వేఱుమాటలేల ధీరవీరుడైన దేవుడౌ

నాఱసింహ గాథ విన్ననాశమౌను యాపదల్

తీఱునుండి గొల్చినంత! తీరు దుష్ట పీడలే

జాఱకుండ పట్టరండి సన్నుతించి స్వామినే


గజేంద్ర మోక్షము

6. 176 151 రథోద్దతము (శాంతిక) ర న ర వ 7

యాజి = యుద్ధమ యేజనము = కాంతి, చలనము

[ప్రాసాక్షర పద కోశము]

రాజసాల కరి రక్ష కోసమై

యాజి భూమిన జయమ్ము పోవగా

యేజనమ్ము చని హీనమవ్వగా

యీ జగమ్ము పతి యీశ్వరుండనే

యీ జగమ్మునకు యీశ్వరుండనే


7. 45 134 మనోజ్ఞ న జ జ భ ర 10


ప్రాసాక్షర పద కోశము

పరములు = కనుబొమ్మలు, మురి = గర్వము

ణము వేడుచు దైవ సాయము కోసమై
ములు సైతము డస్సె భారముగా నటన్
చె విడిపించుమటంచు శీఘ్రమె రమ్మనెన్
మురి మదినుండియు దించి మూసెను కన్నులన్


8. 117 108 భూతిలకము భ భ ర స జ జ గ 12

నాదను దంతయు శూన్యమే యని నమ్మినంతనె వచ్చునే

ఖేదము బాపెడి దైవమౌ హరి కీడుఁ ద్రోలుట కోసమై!

నాదియు నంత్యము తానె యైన దయాంబుధుండగు ధీరుడున్

వేదము గొల్చెడి విష్ణువీతడుఁ వేగమే చనె చెంతకున్


9. నలిని వృత్తము, 5 స గణములూ, యతి 10వ అక్షరము.

కరి దుస్థితి గాంచుచు చక్రము వేసెను యా

హరి యే మకరమ్మును తా హతమార్చగనే

చెర వీడినదై తరలెన్ సెరగుల్ కరుగన్

పరమేశుని వాక్కువలన్; పరమంది ౘనెన్

నలిని వృత్తము, 4 పాదములూ, సప్రాస, 5 స గణములూ, యతి 10వ అక్షరము.


10. భూనుతము ర న భ భ గ గ 10 172 109

తుచ్ఛమౌ తలపు లేవియు తోచని వాడౌ

స్వచ్ఛమైన మది గల్గిన బాలుని జూచెన్

యిచ్ఛ తోడ! ధృవుఁ కోసము హేలగ నిచ్చెన్

గుచ్ఛమంటి కర స్పర్శను! గోరిన రీతిన్


11. 137 95 ప్రహర్షిణి మ న జ ర గ 8

అన్నా యాదుకొనగ నాప్త బంధు రమ్మా

యన్నీ నీవెననుచు యార్తి తోడ వేడన్

కన్నీరై కరగిన కంజ నేత్ర గాచన్

కన్నయ్యే కరుణను కాన్క చీరెనిచ్చెన్



12. 99 115 మందర భ న భ న భ న ర యతి 13


పాడి నొసగెడి గోవులను తన బాల్య వయసున గాచెనే

కీడు సలిపెడి రక్కసులనిట కేళి వలెను జయించుచున్

మూడడుగలకు చోటునడుగుచు భూమి గగనము నింపగన్

ఱేడు తదుపరి వంచె శిరమును! శ్రీ హరికి తను మాటపై


13 100 37 కోకనదము భ భ భ స గణములు యతి 7

తామస నాశుడు! దైత్యుల దరిమెన్

మామగు కంసుని మత్సరమణచెన్

భామిని కుబ్జకు స్వస్థత నొసగెన్

సోముని పాలను జూచియు గెలిచెన్


14. మదన దర్పణ ఛందము భ స జ ర జ గ 11


వేదములను గాచె మత్స్య రూపియైన విష్ణువే

యీదుచు జలమ్ముల మోసె మంధరాద్రి మోపుపై

యాది పురుషుడైన యీ వరాహ మూర్తి యొక్క యా

పాదములను కొల్చు వారి పాప రాశి గాలునే


15.

25 79 నారాచ త, ర, వ, యతి లేదు

కాళింది లోతు నుండి పా

తాళమ్ము చెంతకంపె నా

వ్యాళుండు సర్పరాజు నీ

కేళీ వినోది కృష్ణుడే

16. తన్వి భ త న స భ భ న య 13 107

దేవకి పుత్రా యదుకులమునకే దీపమువై వెలిగితివయ కృష్ణా

ఆవుల గాచేవట గిరిని సునాయాసము గా నఖముఁ నిలిపినావే!

రేవున స్తీలందఱి వలువలఁ లే లేతము వౌ కరములననె నింపన్

యా వనితామూర్తులు భయముననే యాచన జేయుచు యడిగిరి! చీరల్


17.  48 న జ జ ల గ 7


విలవిల లాడు వియోగముతో

వలచిన యింతి వరించుటకై

దెలుపగ శ్రీపతి! వచ్చితివే

కలికిని పొందగ! రుక్మిణికై


18. ఇల స జ న న స 8

కలశాబ్ధి పుత్రిక! కలికి! యగు సిరితా

వలచింది యన్ని విభవములకు నెలవై

యలరారు దేవుని! హరిని! ముదముగనే

నిలిచింది మాధవుని హృదిని! స్థిరముగన్


19.

జలోద్ధతగతి, జ, స, జ, స యతి 8

యశోద తనయా! దయార్ద్ర హృదయా

కిశోరుడవు నంద కృష్ణ! మది నీ

వశమ్ము సతతమ్ము! పాండవ సఖా

విశాల నయనా యభీష్ట వరదా


20.   53 సుకేసరము న జ భ జ ర 11


ధనము సువర్ణ వెండిలను దాటు సంపదౌ

మునులు తపించు దృశ్యములు మోదమీయగన్

జనని యశోద గన్గొనెను సర్వ లోకముల్

మనసున మాయ కమ్మగనె మాయమాయెనే

Sunday, March 13, 2022

మయూఖ పోటీలకు

 పిల్లల కొఱకే బ్రతుకులు సంసారమ్మున

మాయలు మోసము కోపము వలదెపుడు

పరులకు చేయు మేలు కాచు స్వంత బిడ్డలను!

ధరణి క్షేమమే రక్ష తరతరములకు!



అమాయకులను వంచింౘవలదు

అల్పులపై అధికారము కూడదు

స్వార్థ గుణము స్థానే సాయమందింౘవలెను

సానుభూతి పలుకులేమిటికిని కొఱగావు


తరువులేడవవు గద తరగని దయను జూపున్

పారు నీరు కాదు అవని మాత కంటి నీరు

మరి మానవులకేల రాదు మంచితనము

తల్లి గుణము లేని తనయుడుండునా



కళల విడువవలదు గళము పండవలయు

మనిషి మనుగడకు మూలము పూర్వులు

బ్రతుకు సరళి గనుక వారధులై మనము

నిల్ప వలయు వానిఁ; నిఖిల జగతి


మాతృభాష వీడి మనిషి మనలేడు కల్లయా

చిన్నతనము గాదు, చికాకు పడబోకు

స్వంత వాని వీడి సాగిన మనలేము

జగతి సత్యమిదియె జయముఁ గూర్చు


[

ఆత్మ నింద వలదు ఆత్మ స్తుతియు వలదు

తప్పు ౙరిగెననుచు తడబాటు వలదు

మెప్పు కొఱకు నెపుడు దిగజార వలదు

ఆశ వలదు అణకువ మేలొనర్చున్



శాస్త్ర విద్యకెపుడు విలువయుండు

ౘదివినంత కలుగు జయము

జయము కలిగినంత వీడ వలదు వినయము

ఆలకించవలయు నాణిముత్యమీ మాట



పరాభవమ్ములైన పగను పట్ట వలదు

మార్పు సహజమనచు సహనముండవలయు

ఓర్పు, మౌనములను ఆభరణమ్ములు

అండ, రక్షణనొసఁగు! సత్యమీ వాక్కు


ఎట్టివారైననూ ఏదో ఒక తరుణమున

మేలు చేరగలరు! కాలమహిమ

గాన నెవఱినైన దూఱ(నిందింౘ) వలదు, 

దూరము చేయ వలదు! తెలిసి మసలు కొనుమ


విజయమైన మరి వినాశనమ్ములైన

శాశ్వతమ్ము గాదు ధరణినందు గాన

నిశ్చల స్థితి మేలు! వీడ వలదు

చింత చేయబోకు దేనికైనన్

Saturday, March 12, 2022

10,000 భారతము

 1.  Line 73, 80, నిశ ఛందము, ప్రాస కలదు, న, న, ర, ర, ర, ర గణములు, యతి 9

నిశ/ న  న, ర, ర, ర, ర , యతి - 9

నలుడు నిషధ రాజ్య నాథుండు రాయంచ పల్కంగనే

లలిత సుగుణ శీలి లావణ్య సౌందర్య రత్నంబు యై

వెలుగు వనిత యైన భీష్ముం సుపుత్రిన్ కళత్రంబుగన్

వలచుచు దమయంతి పై చింతతో నుండ సాగెన్ సదా


2. సింహరేఖ, ప్రాస  కలదు, యతి లేదు, ర, జ, గ గ గణములు, యతి లేదు, 4 పాదములు, సప్రాస 

167 line 187 Poem#

సింహరేఖ / ర, జ, గ, గ, యతి లేదు

రాజహంస జాగు లేకన్

రాజకన్య చెంత కేగెన్

రాజపుత్ర వీర గాథల్

రోజు తాను దెల్ప సాగెన్

3.

ఫైల్ లో తోదకము లేదా పాదపము, భ, భ, భ, గ, గ ప్రాస కలదు, యతి 7, 71 in order, 114 in File

(ఛందంలో)

దోదకము (తోధక , తోదక , తోటక , దోధక , తరంగక , బందు , భిత్తక)

తోదకము / భ, భ, భ, గ, గ , యతి - 7

కంతువ = హృదయము, ప్రాసాక్షర పద కోశము

కంతము = సుఖయుక్తము, ప్రాసాక్షర పద కోశము

అంతట నా దమయంతి దలంచెన్

పొంతుము నా గుణ భూషణుతోడన్

కంతువ నందున కాంచుచునుండెన్

కంతము నాతడె గమ్యము నెంచెన్

4. మంగళగీతి, 4 ఇంద్ర గణములు, 3వ గణాద్యక్షరము యతి

సురులను వలదని సుదతియె వలచెను

నరుఁడగు నరపతి నలునకు వేసెను

వరమాలను స్వయంవరమున ముదమున

కరముల పట్టెను ఘనముగ దమయంతి

న న న భ న ల గ 10 గగనమణి


5. గగనమణి/ న, న, న, భ, న, లగ, యతి - 10, 40th row 44# in order

అలిగిన కలి పురుషుడంతట కసిగ మదిన్

బలిగ నలుని చెఱను పట్టు దలపును గనెన్

విలువలనెపుడు విడడు! వీరుడు నిషధ ధరన్

వెలుగు సుచరితుడట వేసెనొక పరి కడున్


6. పృథ్వి (అప్పకవి)/ జ, స, జ, స, య, వ యతి - 12

20 Line, 89 order

ప్రమాదకరమౌ యశౌచమును పట్టె! పాదమ్మునన్!

తమో గుణము నిండె జూదమున దమ్ముతో నోడగన్

సమస్తమగు రాజ్యభోగములు శాంతి యంతంబయెన్

శమించుట యసాధ్యమౌ సరళిఁ సర్వనాశంబయెన్


7. నాగర / భ, ర, వ - యతి లేదు 102 row 78 order

హానెను = విడచెను

కానలకేగె పత్నితో

దీనత నిండగా మదిన్

మేనును గాచు వస్త్రమున్

హానెను భుక్తికై యిటన్


8. మధురాక్కర / 1 సూ + 2 ఇం + 1 చం, యతి - 4వ గణాద్యక్షరము 

కలిపురుషుని ప్రభావమ్ము కలుగంగ తలపునందున్

లలిత సుకుమారియు హృదయ రాణియు యని జూడక

నలుడు దమయంతిని వనమున విడచి యొంటరిగా

వెలుగు రేఖ విరియకనే వెడలెను నిస్పృహతో


9. అంతరాక్కఱ / 1 సూ + 2 ఇం + 1 చం, యతి 3వ గణాంత్యక్షరము

అంత నిదుఱ మేల్కొన్న యా దమయంతియె

చింత పడుచు లేచి నడచి సాగుచుండ

వింత సర్పము యొకటి విషాదముగ

అంతమొందింౘచబోయె నపుడు వచ్చిన


10. స్వాగతము / ర, న, భ, గగ - యతి 7, 171 row, 196 order

వేటగాడు తన వేటును వేసెన్

కాటు వేయదగు కర్కటి పైనన్

మాటునుండియె మానిని గాచెన్

చేటు చేసెడి చెడ్డ తలంపున్


11. అల్పాక్కర / 2ఇం + 1 చం - 3వ గణాద్యక్షరం యతి


వలచి పొందెడి ఆశ పడి ఆతను

నలుని పత్నిని చేర నడచి వచ్చెన్

ఫలితమాతనికి శాపమునిచ్చిన

కలికి! ముందుకు సాగె కాన నుండి


12. మధ్యాక్కఱ / 2ఇం + 1 సూ + 2 ఇం + 1 సూ 4వ గణాద్యక్షరం యతి

అనల కీలలచిక్కి నట్టి యగమగు కర్కోటకమును

వనము కావలకు గొంపోవఁ వరముగ కాటును వేసె

తన సాయమునకు బదులు యిదాయన్న నలునితో పలికె

మనుగడ కొఱకు నయోధ్య మహరాజు ఋతుపర్ణుఁ గలిసి


13.

మహాక్కఱ / 1 సూ + 5 ఇం + 1 చం యతి 5వ గణాద్యక్షరం

యతని కొలువు నందున జేరి నేర్పుమయశ్వ హృదయమును! శుభ వేళన

క్షితిని దరిమి రక్షణనొసగి సతముక్షేమము నిచ్చు నక్ష హృదయము

బ్రతుకు నందు పట్టిన శని వదులును భావి రోజులనంత మేలు కల్గు

సుతులు సతితోడ జేర్చును శీఘ్రము శోభనిండును రాజ్యముయు దక్కును


14. మనోరమ / న ర జ గ 7 యతి స్థానము 86th line  135 order

యని యొసంగె మాయ వస్త్రమున్

మనవి జేసె నీమ దీక్షతో

తనను దల్చినంత సత్యమౌ

తనువు రూపమంద వచ్చునన్


15. చంద్రవర్త్మ / ర న భ స యతి 7 174 row 51 order

యంత = రథ సారథి, కంత = గడుపు

అంత నా నలుడు ఆ పలుకులతో

చింత వీడి నృపు చెంతకు వెడలెన్

యంతగా నట నియంబితుడవగా

కంత సాగెనిక కాలము నచటన్


16. మంజు భాషిణి / స జ స జ గ యతి 9

186 in row 114 order in excel

సుమబాల వంటిదగు శోభనాంగి యౌ

దమయంతి కానలను దాటి సాగుచున్

అమ రీతి నింట తన నాదరించు యో

కమలాక్షి జీవితము కాచుచుండగన్

17. హరిహర / భ జ న త యతీ 7 File 200 row96

తారి = సూత్రధారి

చేరెను విదర్భ చెదరె కష్టమ్ము

చారులను పంపె సఖుని కోసమ్ము

తారిగ సమస్త ధరను గాంచెను

పారె పథకమ్ము పతియె దక్కంగ


18. 68 101 యతి 16 బంధురము న న న న స భ భ భ గ

ఖలత = దుష్టత్వం ప్రాసాక్షర పద కోశము

నలుడు రథము నడుపు విధము గని యానందముగా ఋతుపర్ణుడనెన్

తెలిపెదనిపుడొక ఫలములనొసగే తీరగు విద్యను యక్ష హృదినే

నలత కలత యలత ఖలత లను యేనాటికి నింక నగుపించవికన్

మలచుకొనుమ మనుగడనిక యనగ నామానవుడశ్వ హృది నేర్పి ౘనెన్


19. కమల విలసితము / న న న న గ గ యతి 9 59/26


కలిసెను ఇరువురు కరగెను బాధల్

గెలిచెను రణమున కిలకిల మ్రోగెన్

పలుకుల నగవులు పగలును రేయిన్

ఫలశృతి దలచిన ఫలితము దక్కున్


20. 66 100 10 ఫలసదనము న న న న స గ

నలుని చిలుని దలచిన కలి పురుషుండున్

తొలగి తరలి వెడలు! దొఱకును ఫలమ్ముల్

కలిమి కలుగు త్వరిత గతిన యను వాక్కున్

పలికె సురులు నరుల ప్రగతి సులువంచున్


Friday, March 11, 2022

10,000 భగవద్గీత

కృష్ణా నీ బోధలనే

తృష్ణను వ్రాయదలచితిని దేవకి తనయా

నుష్ణపు తపనను విరువక

విష్ణుః! శక్తినొసగుమయ! వీరా ధీరా

Tuesday, March 8, 2022

అంతయు నీవే కీర్తనకు అనుకరణ

 అంతయు నీవే హరి పుండరీకాక్ష! నా

స్వంతమంటు లేవే పంచ ప్రాణములైనా ||అంతయు నీవే||


జననము నీదే జగతియు నీదే జలజాక్ష దేవా ||2||

మననము మదిలో వీడనయ్య మాధవా హే మధూ సూధనా ||2|| || అంతయు ||


భువనము లన్నీ నీ యేలికలే పుణ్య స్వరూపా పురుషోత్తమా ||2||

కువలయ నేత్రా వైకుంఠ నాథా కోరేను నీ సాన్నిధ్యమే ||2|| ||అంతయు||

Monday, March 7, 2022

విజయ భావన సాహితీ మిత్ర సమాఖ్య

 

కందములు:

1.

చైత్రము కొఱకై మదిలో

నాత్రము గానుంటిరిచట నందఱు గనగన్

ధాత్రిన! రమ్మా త్వరగా

మిత్రమ నంతట వసంతమే నిండునటుల్

2.

గడచిన వాటిని తలువక

విడువరె జనులా మదినిక వేడుక గనరే

యిడుములకంతము లుండవు!

ముడుచుకొనవలదు నిరుటివి ముగిసినవి గదా

3.

శుభకృత్ వత్సరమా యిక

నిభమే లేదీ ధరణిన నీకు సమమ్మౌ

విభముల నొసగక జనులకు

క్షభముల దెచ్చెను! గనుక నిక శుభములిమ్మా

4.

నూతన మనగా మనుజల

గీతలు మార్చెడి ఘనమగు కృతులెటులౌనో

చేతలనందున శుద్ధియు

శీతలమౌమది గలిగిన శ్రేయమెనెపుడున్

5. వచనములు

 

గడచినవేవీ తలువము

యేలనన్న నిది యొకటే కాదీ

ధరణిన ప్రళయము లిదివఱకెన్నో

గనెనీ ధరణియె! చూడగ

విషక్రిములు అణ్వాయుధమ్ములు

ప్రపంచ యుద్ధములు ప్రకృతి విలయములు

గనుక గత రెండు వత్సరమ్ములనూ

మాత్రమే విడిగా చూస్తూ మనసుకు

నిస్పృహ రానీయక ముందుకు సాగెదము

శుభకృతమా సాయము రమ్మా

రాయలసీమ పద్యములు

 *1. మంగళగీతి ఛందము*

రతనాల సీమగు రాయల యేలిక

నందిన రాజ్యము! అందమైనది! మన

తెనుఁగు నేలన ఘన దివ్య ధామ ములకు

మంగళమొసగెడి మధు హర గుడులకు


*2. తేటగీతి ఛందము*


నెలవు!సంస్కృతి సాహిత్య నిలయమగుచు

ముందు తరముల వారికి ముచ్చటైన

నిధిగ నిలచిన గడ్డ! వారధిగ యెన్నొ

రాష్ట్రముల భాషలను తన ప్రాంతములన



*3. ఆటవెలఁది ఛందము*


నింపుకున్న నేల! నిండైన పున్నమి

కాకతీయరాజు! కన్నడిగుడు

కృష్ణ దేవులిౘట కీర్తించి నిలచిరి

దత్త మండలమ్ము! దైవ కృపయె




*4. కంద పద్యము*


నారాయణుడను ఘనుడీ

తారా సమమగు స్థలముకు తానుగ పెట్టెన్

తీరుగ రాయల సీమగ!

నౌరా యనునట్లునుండు నద్భుతమిదిరా



*5. ఆటవెలఁది ఛందము*

అష్టదిగ్గజమ్ములందు నైదుగురును

వేమన హజరతులు వీర బ్రహ్మ 

కట్టమంచి వంటి ఘనులు జనించిన

పుణ్య ధాత్రి వినుచు మురియరండి